Smart contracts uitleg – Wat zijn smart contracts?

Smart contracts (slimme contracten) zijn onlosmakelijk verbonden met de blockchain. De meest voor de hand liggende functie voor blockchain is om het als digitaal geld te gebruiken. Dit is ook de reden waarom er zoveel cryptocurrency’s zijn en waarom Bitcoin zo populair is. De functies zijn echter eindeloos en dit komt allemaal doordat blockchain de mogelijkheid biedt tot het creëren van smart contracts. Wat zijn smart contracts dan precies? En wat zijn al die eindeloze mogelijkheden? Dit artikel geeft je een uitgebreide uitleg. 

Bekijk snel:

• Wat zijn smart contracts? - uitleg
• Een eenvoudig voorbeeld
• Voordelen van smart contracts
• Industrieën die kunnen worden opgeschud
• Platformen voor smart contracts
• Nadelen van smart contract
• De toekomst van smart contracts

Wat zijn smart contracts? – Uitleg

Om deze uitleg over smart contracts te beginnen, is het fijn om de exacte definitie te weten:

"Een smart contract (slim contract) is een geprogrammeerd contract waarvan de afspraken in computercode staan vastgelegd op de blockchain. Het contract wordt automatisch uitgevoerd zonder dat hier (vertrouwen in) een tussenpartij voor nodig is. Deze afspraken zijn altijd in te zien, maar kunnen onmogelijk nog worden aangepast.”

Een smart contract is dus allesbehalve een papieren contract waaronder je met pen je handtekening zet, zoals we dit gewend zijn. Het is een volledig digitaal contract, bestaande uit alleen maar computercode, dat door een programmeur voor je in elkaar is geprogrammeerd. Hierin staat alle informatie van het contract opgenomen: de personen tussen wie het geldig is, wanneer het contract uitgevoerd dient te worden, wanneer de afspraken zijn vastgelegd, et cetera. Hieronder volgt een kort filmpje (in het Engels) met een simpele uitleg over wat smart contracts zijn. 

 

Kort samengevat zijn smart contracts, contracten die:

• volledig digitaal zijn;
• bestaan uit computercode;
• geprogrammeerd zijn op de blockchain;
• automatisch worden uitgevoerd zonder tussenpersoon; en
• onmogelijk nog te veranderen zijn.

Dit geeft een redelijk abstract idee van wat het precies inhoudt, dus laten we het wat minder abstract maken met een simpel voorbeeld.

Een eenvoudig voorbeeld

Het makkelijkste voorbeeld waar een smart contract perfect voor is, is voor een simpele weddenschap. Stel Alice is groot fan van Ajax, terwijl Bob die-hard Feyenoordfan is. De wedstrijd tussen deze twee titelkandidaten komt eraan en Alice denkt dat Ajax gaat winnen, maar Bob is ervan overtuigd dat Feyenoord gaat winnen. Bob wil een weddenschap van 10 euro aangaan. Als Ajax wint betaalt Bob 10 euro aan Alice en als Feyenoord wint, betaalt Alice 10 euro aan Bob. Bij een gelijkspel gebeurt er niks.
Zonder smart contract maak je deze weddenschap op goed vertrouwen en ga je ervan uit dat de ander netjes betaalt als hij/zij verloren heeft. Alice weet echter dat Bob soms een slechte verliezer kan zijn en als Ajax door een onterechte penalty wint, is de kans groot dat ze naar haar geld kan fluiten. Met een smart contract is dit vertrouwen niet nodig, want het kan allemaal geprogrammeerd en vastgelegd worden. 

Alice en Bob spreken af om de weddenschap in een smart contract vast te leggen die in gang wordt gezet aan de hand van de officiële uitslag zoals de Koninklijke Nederlandse Voetbal Bond (KNVB) deze vastlegt. Ze betalen allebei 10 euro aan het contract (in cryptocurrency’s) en stellen het contract zo in dat Alice 20 euro van het slimme contract krijgt als Ajax wint en Bob 20 euro krijgt als Feyenoord wint. Bij een gelijkspel wordt automatisch aan beiden 10 euro uitgekeerd.
Het contract wordt op de blockchain gezet, waardoor het automatisch door alle blockchaingebruikers wordt gecontroleerd en het kan dus onmogelijk nog aangepast worden (Bob kan dus niet meer bepalen dat de uitslag niet tet als Ajax door een onterechte penalty wint). Op het moment dat de KNVB de officiële uitslag naar buiten brengt, zal het contract automatisch in werking treden en krijgt de winnaar zijn/haar geld uitgekeerd. 

Dit voorbeeld laat de code van een smart contract voor het spelen van Black Jack zien

Een voorbeeld als deze laat zien dat een tussenplatform als Unibet of Toto straks dus niet meer nodig is. Al deze weddenschappen met “het huis” kunnen straks allemaal op de blockchain rechtstreeks met elkaar worden gedaan. Ditzelfde geldt voor casino’s. Al het geld (provisie) dat normaal naar het huis ging, blijft nu bij de gebruikers. Enkele bekende cryptocurrency’s die hierop inspelen zijn FunFair, Wagerr en Edgeless.

Voordelen van smart contracts

Dit voorbeeld brengt meteen een aantal van de belangrijkste voordelen van een smart contract naar voren. Het grootste probleem voor de weddenschap tussen Bob en Alice is dat Alice niet zeker weet of Bob daadwerkelijk zal betalen als Ajax wint. Ze kunnen er natuurlijk voor kiezen zelf een contract op papier vast te leggen, maar er zijn weinig mensen die zo een weddenschap met elkaar aangaan. Bovendien kan ook dan Bob weigeren om te betalen en dan zou een rechtszaak pas ertoe kunnen leiden dat Alice haar 10 euro krijgt. Niet ideaal dus en Alice moet erop vertrouwen dat haar advocaat beter is dan die van Bob. Bovendien ligt de weddenschap op het smart contract vast zoals hij aangegaan is.

Een onterechte penalty, hoe onterecht deze misschien ook is, kan niks veranderen aan de keiharde afspraak dat de door de KNVB officieel naar buiten gebrachte uitslag bepaalt wie de weddenschap wint. Bovendien gaat alles automatisch zonder dat hier de tussenkomst van andere personen voor nodig is. De blockchain zorgt ervoor dat het smart contract correct wordt uitgevoerd. 

De voordelen van smart contracts op een rij

1. Vertrouwen – Het smart contract staat op de blockchain. De blockchain is een gedeeld netwerk. Het wordt automatisch gecontroleerd door alle apparaten die ermee verbonden zijn. Deze apparaten beschikken daardoor allemaal over een kopie van de blockchain. Hierdoor kan niemand het contract aanpassen.
2. Autonomie – De overeenkomst wordt echt aangegaan door jezelf. Er is geen vertrouwen nodig in een bank, advocaat, makelaar of ander tussen persoon. Deze personen kunnen het contract dan ook niet in hun voordeel manipuleren. Bovendien hoef je je geen zorgen te maken dat de ander onder de afspraak uit probeert te komen. Het contract wordt door het netwerk beheerd en automatisch uitgevoerd.
3. Veiligheid – Een smart contract wordt beveiligd door de beste cryptografie waar de wereld momenteel over beschikt. Het is vrijwel onmogelijk om dit te hacken.
4. Snelheid – De slimme contracten zijn volledig geautomatiseerd. Sommige handelingen kosten normaal erg veel papierwerk, maar kunnen door een smart contract binnen enkele seconde worden uitgevoerd. Dit scheelt ontzettend veel tijd en werk. Bovendien wordt de code elke dag verder doorontwikkeld, waardoor het de aankomende jaren alleen nog maar sneller zal gaan.
5. Back-up – Doordat iedereen over een kopie van de blockchain beschikt, kan het contract onmogelijk kwijtraken.
6. Besparingen – Smart contracts zijn een stuk goedkoper dan traditionele contracten. Dit komt voornamelijk doordat er geen tussenpartijen (met torenhoge uurlonen) meer nodig zijn. Je hoeft bijvoorbeeld niet meer voor een notaris of advocaat te betalen die het contract opstelt of ervoor zorgt dat het contract wordt uitgevoerd.
7. Nauwkeurigheid – Slimme contracten worden door machines uitgevoerd. Hierdoor heb je (bijna) geen last van menselijke fouten.

By draglet GmbH (Own work) [CC BY-SA 4.0], via Wikimedia Commons

Industrieën die kunnen worden opgeschud door smart contracts

Zoals we weten, heeft blockchain de potentie om hetzelfde met banken doen als wat het internet met postkantoren en bibliotheken heeft gedaan. Uit ons voorbeeld van Alice en Bob blijkt dat het ook flink de gokindustrie op kan schudden, maar hier blijft het zeker niet bij. De mogelijkheden zijn eindeloos en het kan vrijwel elke industrie volledig op zijn kop zetten, zoals het internet dit ook heeft gedaan. 

Voedselcontrole

Een groot deel van de moderne trends zijn te vinden in de voedselindustrie. Mensen worden zich steeds bewuster van wat ze in hun mond stoppen en wat voor invloed dit heeft op de planeet, het milieu en de minderbedeelden. Voorbeelden hiervan zijn Tony’s Chocolonely (die zich inzetten om cacaoboeren een eerlijke prijs te geven voor hun cacao), Fair Trade en biologisch voedsel. Maar wie controleert dat de producten die je koopt daadwerkelijk biologisch zijn of hoe goed Tony’s Chocolonely de cacaoboeren daadwerkelijk betaalt? Momenteel gaat dit nog op vertrouwen, maar dankzij blockchaintechnologie en smart contracts kan dit straks allemaal automatisch en volledig transparant worden bijgehouden. 

• Smart contracts zorgen ervoor dat de weg die voedsel heeft afgelegd volledig transparant wordt bijgehouden en niet veranderd kan worden. Je ziet precies bij welke boeren, in welke fabrieken en in welke vrachtwagens jouw producten geweest zijn.
• Een kip die uit een legkippenfabriek komt, wordt zo geregistreerd en kan dus onmogelijk meer als biologische kip verkocht worden.
• De boeren van Tony’s Chocolonely kunnen eerlijk aangeven voor hoeveel euro ze hun cacao hebben verkocht en zo is precies in te zien welk chocolademerk het meest aan de cacaoboeren teruggeeft zonder dat dit gemanipuleerd kan worden. 

Voorbeelden van bedrijven die hier al iets mee doen: Moyee Coffee (NL) en Ambrosus.

Kledingcontrole

In welke industrie is het nog meer belangrijk om te kunnen controleren waar je product vandaan komt? De kledingindustrie. Want hoe weet je zeker of de Rolex die je wordt aangeboden een echte Rolex is en niet nep? Hoe weet je of die Gucci-tas echt uit de Gucci-fabriek komt en geen goedkope namaak is? Met behulp van blockchain en smart contracts kan je dit straks allemaal in een oogwenk zien. Nepkleding zal direct herkend kunnen worden met een simpele scan van de barcode. 

• Smart contracts in combinatie met RFID zorgen ervoor dat je precies kan zien waar jouw Rolex of Gucci-tas vandaan komt en of het om een echt product gaat en niet goedkope namaak. 
• Je kan zien of een tas daadwerkelijk uit bijvoorbeeld echt leer bestaat.
• Je kan controleren of de auto die je tweedehands op marktplaats koopt, inderdaad uit het jaar 2013 komt en maar 80.000 kilometer op de teller heeft staan. 

Voorbeelden van cryptocurrency’s die hier actief mee bezig zijn: VeChain, WaltonChain, WaBi en Modum.

Muziek en tickets

Een groot probleem voor muzikanten momenteel is dat hun muziek overal maar gratis gedownload kan worden. Je zou kunnen denken dat artiesten als Justin Bieber en Ariana Grande toch wel genoeg verdienen, maar voor hen zijn er duizenden andere artiesten die op een houtje moeten bijten. Daarnaast zorgt hun roem er niet voor dat het dan wel eerlijk is om hun muziek te 'stelen'. Platformen als Spotify en iTunes maken al een hoop goed, maar deze tussenplatformen verdienen miljoenen over de rug van de artiesten. Ook hier kunnen smart contracts een verschil maken. 

• Een artiest kan zijn/haar nummer op de blockchain zetten en in het smart contract vastleggen dat gebruikers tegen een microbetaling (bijvoorbeeld 0,1 cent) het nummer kunnen luisteren. Hierdoor zijn er geen tussenpersonen nodig die commissie hierover rekenen.
• Artiesten of entertainers zetten hun tickets voor concerten of voorstellingen op de blockchain. Ze programmeren een maximumprijs in het smart contract. Hierdoor kunnen handelaren niet meer in grote getale tickets opkopen en deze voor het viervoudige doorverkopen. 

Voorbeelden van cryptocurrency’s die hier actief mee bezig zijn: Guts (NL) en Viberate

Identiteit

Het is voor ons een ver-van-ons-bed-show, maar een ontzettend grote groep mensen op deze planeet loopt rond zonder identiteit. Het land waar ze vandaan komen is dit gewoonweg kwijtgeraakt of er is zodanig mee geknoeid dat een persoon uit Koeweit op zijn paspoort heeft staan dat hij uit Afghanistan komt. Het lijkt voor ons heel vanzelfsprekend, maar als wij een jaar zonder identiteit zouden moeten leven, kom je er pas achter hoe belangrijk het hebben van een identiteit is. Met smart contract is het mogelijk dat je zelf weer eigenaar wordt van je identiteit zonder dat je afhankelijk hoeft te zijn van een (malafide) overheid. 

• Je identiteit wordt bij je geboorte vastgelegd op de blockchain, waar alleen jij (en je ouders) de toegang tot beheren. Dit is nooit meer aan te passen door wie dan ook. Alleen jij kan hier dingen aan toevoegen, zoals een recente foto. Zo kan je altijd bewijzen dat je bent wie je zegt dat je bent. 
• Niemand kan meer jouw identiteit stelen. Je identiteit is onhackbaar en alleen met je private key kan je erbij komen.

Cryptoprojecten die hier hard mee bezig zijn: Civic, Tykn en SelfKey.

Stemmen

Het is bij de laatste verkiezingen veel in het nieuws geweest. Rusland zou de Amerikaanse stemmingen hebben beïnvloed en het zou voor hackers een koud kunstje zijn om het gehele stemsysteem te hacken. In Nederland zijn er zelfs extra maatregelen genomen om dit tegen te gaan en we stemmen nog steeds ouderwets met pen en papier. Het blijft een mooi fenomeen dat ongeveer heel Nederland op dezelfde dag de deur uit gaat om bij een stemloket te stemmen op hun favoriete partij, maar eigenlijk is het heel ouderwets. Bovendien wordt in andere landen ontzettend gesjoemeld met de stemmen. Presidenten willen niet aftreden, omdat ze de uitslag niet geloven. Dit kan met smart contract allemaal voorbij zijn. 

• Je identiteit staat geregistreerd op de blockchain (zie vorige voorbeeld) en je kan via een smart contract vanaf je computer maximaal één stem uitbrengen op je favoriete partij.
• De blockchain houdt alle stemmen bij dus er is live te zien wie er voor staat zonder dat hier ook maar enig papierwerk voor nodig is.
• Iedereen houdt de blockchain bij dus het is onmogelijk te manipuleren.
• Over de uitslag kan niet getwist worden. Oud-presidenten hoeven zich geen zorgen te maken dat er gemanipuleerd is, ze kunnen rustig aftreden. 

Dit is maar een kleine greep uit de duizenden mogelijkheden die er dankzij smart contracts zijn. Bovendien zijn er nog vele oplossingen die we ons nu nog niet kunnen voorstellen. Toen in 1994 het internet opkwam, was er geen enkel persoon die the Internet of Things kon voorspelen. Andere industrieën die volledig gerevolutioneerd kunnen worden door smart contracts, zijn: de woningmarkt, de verzekeringsmarkt, de aandelenmarkt, de game-industrie, de auto-industrie en nog velen meer.

Platformen voor smart contracts

Momenteel zijn er verschillende blockchains waarop gemakkelijk smart contracts gebouwd kunnen worden. Ethereum is hiervan de meest bekende. Programmeurs kunnen relatief eenvoudig een smart contract programmeren op deze blockchain met de programmeertaal Solidity. Decentrale apps (dApps) genieten hierdoor van de voordelen van de Ethereum-blockchain, maar hebben ook te maken met de nadelen ervan. Doordat Ethereum het meest uitgebreide platform is voor smart contracts, zijn hier veruit de meeste ICO’s op gehouden. Een aantal bekende hiervan zijn: EOS, TRON, VeChain, OmiseGo en ICON. 

Ethereum is echter niet het enige platform waar ICO’s op gehouden worden. Vooral NEO is momenteel in opkomst en er komen verschillende ICO’s aan die het NEO-platform gebruiken, zoals hier is te zien. Andere blockchains die gebruikt kunnen worden voor smart contracts zijn Qtum, Waves, Omni en zelfs Bitcoin (met behulp van een nieuwe technologie genaamd Rootstock). 

Ook steeds meer cryptocurrency exchanges maken gebruik van smart contracts zodat ze hun dienstverlening meer decentraal kunnen inregelen.

Nadelen van smart contracts

Het is altijd verleidelijk om in een nieuwe revolutionaire technologie als smart contracts alleen de voordelen te zien, maar niks is zonder nadelen. We vinden het daarom belangrijk om in deze uitleg ook de nadelen van smart contracts te belichten. 

1. Aanpassen is onmogelijk – We hebben het hierboven al genoemd als misschien wel het grootste voordeel van smart contracts, maar het is ook meteen een flink nadeel. Stel je bent een huurcontract aangegaan, maar wilt deze veranderen, dan is dit niet zo makkelijk gebeurd. Uiteraard zijn er manieren om er gezamenlijk op een bepaalde manier onderuit te komen, maar dit zal veel voeten in de aarde hebben.
2. De code moet met alles rekening houden – In een traditioneel contract worden er altijd “mitsen en maren” opgenomen. Mensen zitten jaren in de studiebanken om dit een beetje knap op papier te kunnen krijgen, laat staan als dit in programmeertaal verwerkt moet worden. Het is dus (toch) erg gevoelig voor menselijke fouten.
3. De derde partij verdwijnt niet volledig – Ondanks dat de derde partij niet meer nodig is, zal deze niet volledig verdwijnen. De derde partij krijgt vooral een andere rol. Voornamelijk de vraag naar programmeurs zal enorm gaan stijgen, terwijl de vraag hiernaar al sky-high is. Dit kan ervoor zorgen dat ze nog duurder worden en het opstellen van een smart contract dus enorm veel gaat kosten.

Daarnaast zijn er nog vele andere nadelen te bedenken. Wat gebeurt er als er een bug (foutje) in de code zit, waardoor er iets heel anders wordt uitgevoerd dan afgesproken? En hoe wordt dan bepaald dat dit een foutje was? Wie draait erop voor de kosten die hierdoor gemaakt zijn? En hoe stop je een smart contract dat niet klopt? De technologie staat nog in haar kinderschoenen dus er zijn nog ontzettend veel situaties waar nog geen rekening mee is gehouden.

De toekomst van smart contracts

Al met al ziet de toekomst van smart contracts er zeer rooskleurig uit. Het kan net zo een grote impact gaan hebben op onze samenleving als internet dat heeft. Zo’n beetje elke industrie kan erdoor beïnvloed worden. Smart contracts kunnen ervoor zorgen dat tussenpersonen niet meer nodig zijn en dat scheelt een enorme hoeveelheid kosten en werk, maar hierdoor komen ook de banen van veel mensen in gevaar.

De grootste uitdaging zit voorlopig echter in hoe we juridisch met de smart contracts om moeten gaan. Er zijn nog veel situaties te bedenken waar we geen oplossing voor hebben en zolang deze niet opgelost zijn, is het nog wachten op de revolutie die smart contracts teweeg kunnen brengen. 

Vond je dit een mooi artikel en een duidelijke uitleg over wat smart contracts nu precies zijn? Deel hem dan vooral met onderstaande knoppen met je vrienden en familie!