Wat is een hard fork of een soft fork?

We hebben al veel verschillende hard forks en soft forks van Bitcoin mogen meemaken de afgelopen jaren. Bekende voorbeelden van hard forks zijn Bitcoin Cash, Bitcoin Private, Bitcoin Diamond en Bitcoin Gold. Veel mensen weten echter niet dat bijvoorbeeld ook Litecoin is begonnen als fork van Bitcoin. Ook een cryptocurrency als PIVX is begonnen als een hard fork, maar dan van DASH. Er zijn dus veel verschillende hard forks geweest, maar er bestaat ook nog zoiets als een soft fork. Wat het beide precies zijn en wat het verschil tussen een hard fork en een soft fork is, gaan we je in dit artikel uitleggen.

Lees snel

• Wat is een fork?
• Het verschil tussen een hard fork en een soft fork
• Gratis geld
• Voorbeelden
• Conclusie

Wat is een fork?

Kort samengevat is een fork niets meer dan een update van de blockchain, maar het gaat wel iets verder dan dat. In simpel Nederlands is een "fork" een "tweesprong" of "vertakking". Een bekend Engels begrip is bijvoorbeeld "a fork in the road". Dit betekent dat een snelweg zich splitst in twee verschillende wegen. Dit is in feite ook wat er gebeurt als er een fork plaatsvindt bij een cryptocurrency. De weg die normaal gesproken afgelegd zou worden, wordt gesplitst in twee nieuwe wegen. Hierbij blijft de originele weg zijn pad vervolgen, terwijl de nieuwe weg naar een andere bestemming gaat. Voor hard forks in de blockchainwereld geldt dat hierdoor zelfs een geheel nieuwe cryptocurrency ontstaat. Bij soft forks blijf er maar één weg alleen de koers van de weg wijzigt. Dat betekent dat er geen nieuwe cryptocurrency wordt gecreëerd.

Zoals je weet, heeft elke cryptocurrency een eigen blockchain. Op deze blockchain worden veel belangrijke dingen bepaald. Denk hierbij aan hoe het gemined kan worden, de transactieregels, de blockgroottes, het consensus algoritme en nog een hoop andere ingewikkelde protocollen. Al deze dingen samen, dus alles wat bepaalt hoe een cryptocurrency fungeert, noemen we het blockchainprotocol. Dit zijn belangrijke begrippen om te weten voor het begrijpen van een fork:

Een fork gebeurt op het moment dat een nieuw blockchainprotocol voor de cryptocurrency wordt ontworpen die afwijkt van het hoofdprotocol.

Deze video geeft een simpele uitleg:

Waarom forken?

Zoals we eerder al zeiden kan je een fork gewoonweg zien als een update van de blockchain. Vaak gaat het om een upgrade, maar in gevallen van een hard fork, kunnen mensen het ook zien als een downgrade. Dit is echter iets waar de meningen altijd verdeeld over zullen zijn. Er zijn drie belangrijke redenen om te forken, ofwel de blockchain te updaten:

1. Nieuwe functionaliteiten
   Elke technologie begint met een idee en er wordt een Minimum Viable Product (MVP) gemaakt. Een MVP is de eerste versie van een product die net genoeg 'af' is om te testen of het een goede oplossing voor het probleem is. Kijk bijvoorbeeld naar Bitcoin. In de begindagen kon het door maximaal een paar duizend man gebruikt worden en er viel nog veel te verbeteren, net als nu. Toch kon het al uitgebreid getest worden waar het origineel voor ontworpen was, als betaalmiddel. Door de schaalbaarheidsproblemen wordt nu bijvoorbeeld het Bitcoin Lightning Network toegevoegd.  De technologie wordt dus continue geüpdatet en daarvoor dient er geforkt te worden.
2. Veiligheid
   Er zitten nog veel veiligheidsrisico's aan cryptocurrency's. Zo is het hackers bijvoorbeeld al twee keer gelukt om Verge te hacken. Dit soort veiligheidsproblemen moeten opgelost worden. Cryptocurrency's zijn nog piepjong en er kan dus nog veel aan geknutseld worden voordat ze net zo goed beveiligd zijn als de euro en de dollar.
3. Transacties terugdraaien
   Verge had dit probleem op kunnen lossen door alle transacties die sinds de hack gedaan zijn, terug te draaien. Uiteraard zitten daar haken en ogen aan, maar het had gekund. In dat geval hadden ze kunnen forken en terug kunnen gaan naar een punt in de geschiedenis waar nog niks gebeurd was. Dat zou wel betekenen dat álle transacties die sinds dat punt gedaan zijn, teruggedraaid zouden worden.

Dit zijn allemaal voorbeelden van forks in het algemeen. Maar er is een groot verschil tussen een hard fork en een soft fork.

Wat is het verschil tussen een hard fork en een soft fork?

Het meest eenvoudig om het verschil tussen een hard fork en een soft fork is uit te leggen is door te beginnen bij de soft fork. 

Soft Fork

Zoals je begrepen hebt, gebeurt een fork pas wanneer er iets gewijzigd wordt in de regels van blockchainprotocol. Bij een soft fork wordt een regel binnen het blockchainprotocol 'strenger' gemaakt. 

Een voorbeeld van een regel bij Bitcoin in haar begindagen was de regel dat er geen limiet zat op de grootte in MegaBytes van een block. Een block kon dus oneindig veel MB groot zijn. Deze regel bleek te soepel te zijn en de developers wilden deze regel 'strenger' maken. Er was dus een soft fork nodig.

Dat betekent in feite dat een regel zodanig veranderd wordt, dat hij nog binnen de oude regels past. In 2011 besloten de developers uiteindelijk om een maximum op de grootte van een block te zetten van 1MB. Dit paste binnen de huidige regels, want in de deze regels was het ook toegestaan om blockgroottes van 1MB of kleiner te hebben. Hierdoor ontstonden er geen conflicten voor de miners, nodes en wallets binnen het netwerk van Bitcoin. Niemand hoefde zijn/haar hardware of software te updaten en er hoefde geen nieuwe cryptocurrency te ontstaan. Bij een hard fork werkt dit anders.

Hard Fork

Een hard fork is precies het tegenovergestelde van een soft fork wat dat betreft. Hier worden de regels binnen het protocol niet strenger gemaakt, maar juist versoepeld. En soepelere regels vallen niet binnen de oude 'strengere' regels. Als de software en hardware van miners, nodes en wallets ingesteld staan op een blockgrootte van maximaal 1 MB en deze mag opeens oneindig veel MB zijn, dan dient alles geüpdatet te worden.

Een soepelere code zorgt ervoor dat er twee blockchains ontstaan. Eén blockchain met de oude 'strengere' code en één met de nieuwe soepelere code. Vervolgens is het aan de gemeenschap om te bepalen welke van deze blockchains ze ondersteunen. Miners kunnen bepalen of ze hun software updaten en de nieuwe coins gaan minen, maar ze kunnen ook gewoon doorgaan met het minen van de 'oude' coins.

Een voorbeeld is Bitcoin Cash. De uitvinders van deze hard fork vonden dat een blockgrootte van Bitcoin tenminste 8MB moest zijn in plaats van 1MB en dit konden ze dus niet met een soft fork oplossen. Dit betekende dat ze zich ging afsplitsen van de huidige blockchain van Bitcoin en zo werd er een nieuwe blockchain en cryptocurrency in het leven geroepen, Bitcoin Cash.

 

Wat gebeurt er na een hard fork?

Na een hard fork ontstaan er dus twee verschillende blockchains. Maar wie of wat bepaalt nu precies welke blockchain bij welke cryptocurrency hoort? Er zijn drie situaties die kunnen ontstaan:

1. Eén blockchain wordt dominant. 
   Als een hard fork gebeurt om een geheel nieuwe weg in te slaan waar iedereen achterstaat, dan zal de gehele gemeenschap achter de cryptocurrency het nieuwe protocol en dus de nieuwe blockchain ondersteunen. Dit betekent dat de oude chain niet meer ondersteund wordt en een stille dood sterft.
   Het is al meerdere malen voorgekomen bij Bitcoin dat er een hard fork is gebeurd waar iedereen achter stond. De oude chain werd in dit geval eenvoudig verlaten, waardoor er nooit echt sprake was van een extra cryptocurrency.
2. Beide blockchains worden geaccepteerd/gebruikt, maar één is duidelijk dominanter
   Het kan ook zo zijn dat zowel de oude blockchain als de nieuwe door een grote groep worden ondersteund. Bitcoin Cash en Bitcoin zijn hier een voorbeeld van. Een groot deel van de Bitcoinaanhangers vond dat de oplossing van Bitcoin Cash beter was dan de oplossing die de klassieke Bitcoin biedt. Toch heeft de klassieke Bitcoin nog veruit de meeste aanhangers. Beide cryptocurrency's hebben echter zo'n grote aanhang dat ze gemakkelijk als twee verschillende cryptomunten kunnen overleven, waarbij de klassieke Bitcoin duidelijk nog de dominante is.
3. Beide blockchains worden geaccepteerd
   Ook kan het zo zijn dat de gemeenschap bijna exact door tweeën wordt gedeeld. Op deze manier blijven beide blockchains naast elkaar leven zonder dat de één dominanter is dan de ander. Dit was bijna gebeurd bij de Bitcoin hard fork Segwit 2X. Hierbij was de gemeenschap van Bitcoin in exact 2 kampen verdeeld. Aan de ene kant stonden de miners en aan de andere kant de developers. Deze splitsing had er echter voor gezorgd dat beide kampen zodanig veel kwaliteit zouden inleveren dat, ongeacht welke blockchain dominanter zou worden, de schade te groot zou zijn. Daarom hebben ze besloten de fork niet door te laten gaan en samen door te blijven ontwikkelen aan dezelfde cryptocurrency.

In het geval van de tweede en derde optie ontstaat er opeens "gratis geld". Mensen die de desbetreffende cryptocurrency bezitten, krijgen er zomaar uit het niets nieuwe cryptocurrency's bij. Hoe zit dat dan precies en hoe kan jij hiervan meeprofiteren?

Gratis geld

Iets wat belangrijk is om te onthouden omtrent (hard) forks is dat beide splitsingen een gemeenschappelijke geschiedenis hebben. Alle transacties die ooit de op blockchain gedaan zijn vóór de splitsing zijn voor beide forks hetzelfde. Om hier een beeld bij te krijgen kunnen we weer het voorbeeld van de weg pakken die wordt afgesplitst. De weg die tot die afsplitsing heeft geleid is voor beide "nieuwe" wegen hetzelfde. Als er dus een nieuwe blockchain wordt "gekopieerd", wordt deze hele weg mee gekopieerd. Pas vanaf de splitsing zullen de wegen van elkaar gaan verschillen. Maar zit dit dan met gratis geld?

Het gratis geld ontstaat wanneer deze nieuwe weg wordt gecreëerd. Als we het voorbeeld van Bitcoin en Bitcoin Cash pakken, dan is Bitcoin Cash een nieuwe cryptocurrency die dezelfde geschiedenis heeft als Bitcoin. Die geschiedenis betekent dat er precies evenveel Bitcoin Cash "zijn gecreëerd" als dat er Bitcoins zijn gecreëerd. Ook zijn alle transacties van Bitcoin Cash hetzelfde als die van Bitcoin. Iedereen die ooit Bitcoin heeft gekregen, krijgt nu dus ook dezelfde hoeveelheid Bitcoin Cash. Dat betekent dat als jij 2 Bitcoins bezit, je na de fork óók 2 Bitcoin Cash bezit. Toen Bitcoin Cash werd gecreëerd, begon het met een prijs van 555 dollar. Dus als jij toentertijd 2 Bitcoins in bezit had, kreeg je zomaar gratis 1110 dollar. Dit laat echter wel zien dat de cryptomarkt nog niet heel logisch en volwassen werkt.

Als we bijvoorbeeld naar de aandelenmarkt kijken, krijg je nooit zomaar gratis geld als aandelen gesplitst worden. De prijs van diezelfde aandelen gaat dan namelijk ook door de helft. Dat is een simpele kwestie van vraag en aanbod. Normaal gesproken zou de prijs van 1 Bitcoin dus met 555 dollar gedaald moeten zijn. In de praktijk bleek de creatie van Bitcoin Cash echter vrijwel geen effect te hebben op de prijs van Bitcoin. Met andere woorden, iedereen kreeg gratis geld. En dat gebeurt nog steeds. Om deze reden is het altijd goed om in de gaten te houden voor welke cryptocurrency's een hard fork gepland staat. Let wel op dat het niet áltijd gebeurt. Wel is het vaak het geval dat de cryptocurrency in prijs stijgt naar aanloop van de hard fork, hier zou je dus ook van kunnen profiteren.

Voorbeelden hard forks

Er zijn al veel verschillende hard forks geweest. Zowel van Bitcoin als Ethereum als Litecoin als vele andere cryptocurrency's. Sommige cryptocurrency's gaan de concurrentie aan met de hoofdchain, terwijl anderen verder door het leven gaan als een volledig andere munt. De meest bekende voorbeelden van hard forks zijn:

• Bitcoin Cash
• Bitcoin Gold
• Segwit 2X
• Ethereum Classic

Mocht je meer over deze cryptocurrency's willen weten, dan kan je op de link klikken en onze uitgebreide artikelen erover lezen. Er zijn nog veel meer hard forks geweest en deze website laat zo'n beetje alle hard forks zien die er ooit hebben plaatsgevonden. Het gaat hier wel voornamelijk om klonen die weinig verschillend zijn van de hoofdchain. Litecoin staat er bijvoorbeeld niet tussen die toch echt als allereerste fork van Bitcoin is begonnen.

Conclusie

Hard forks en soft forks zijn in principe niets meer dan updates van de huidige blockchain. Waar een soft fork strengere regels implementeert, komt een hard fork met een versoepeling van de regels. Dat laatste betekent dat alle huidige gebruikers van de cryptomunt hun software en hardware moeten updaten en dat er dus een gehele nieuwe blockchain gecreëerd wordt zonder dat de oude blockchain per se verdwijnt.

Dit kan ervoor zorgen dat je "gratis" nieuwe cryptocurrency's krijgt. Daarom is het belangrijk om in de gaten te houden voor welke cryptomunten een hard fork gepland staat. Vaak gaat de prijs van deze cryptomunt in de weken daarvoor ook geleidelijk omhoog, omdat mensen de munt kopen voor de gratis nieuwe munt. Het is wel belangrijk dat je hierna snel de cryptocurrency verkoopt, omdat iedereen na de hard fork en dus het verkrijgen van gratis munten, de currency weer dumpen op de markt waardoor de prijs hard daalt.