Hoe werkt Tezos blockchain (XTZ)? Technische uitleg voor beginners!

Heb jij soms het idee dat je deel uitmaakt van een groep maar veel te weinig inspraak hebt op het bestuur? Je bent niet de enige, want in de blockchainwereld zijn er genoeg mensen die zich hieraan ergeren. Volgens hen zou het bestuur, net als het netwerk van de blockchain, geheel decentraal moeten zijn.

Er zijn daarom steeds meer cryptoprojecten die het bestuur in handen van de community leggen. De gemeenschap achter een project kan dan stemmen over de keuzes die gemaakt moeten worden. Denk bijvoorbeeld aan het uitvoeren van een bepaalde update.

Het voordeel is dat dit ervoor zorgt dat een blockchain zichzelf minder snel zal splitsen middels een hard fork. De mensen in de gemeenschap hebben namelijk allemaal iets te zeggen, en er is minder snel reden tot onenigheid.

Tezos (XTZ) is zo'n blockchain die het bestuur in handen van de community legt. Sterker nog, het gaat zelfs veel verder dan dat. Ieder onderdeel van de blockchain en het netwerk wordt bestuurd door de mensen die onderdeel uitmaken van de Tezos-gemeenschap.

We leggen je in dit artikel precies uit hoe de blockchain van Tezos werkt, zodat je begrijpt hoe deze self-governance tot stand kan komen.

Bekijk snel

Wat is Tezos (XTZ)?

Tezos (XTZ) is een zogeheten self-governance blockchain en cryptocurrency. Zoals we in de inleiding al aangeven, bepalen de mensen binnen de Tezos-gemeenschap wat er met de blockchain gebeurt. Zij hebben de controle over de werking, updates, regels, etc.

Hierdoor kan de blockchain van Tezos zich ontwikkelen zonder dat er hard forks nodig zijn. Hard forks zijn afsplitsingen van een blockchain om updates door te voeren of om als onafhankelijke blockchain verder te gaan. Omdat een blockchain open-source is, kan iedereen een kopie maken van een blockchain en hier vervolgens een 'nieuwe' blockchain van maken.

Vaak wordt Tezos vergeleken met Ethereum (ETH). Dit komt doordat Tezos veel dezelfde functies heeft die we ook bij Ethereum terugvinden. Zo is het bijvoorbeeld mogelijk om smart contracts te draaien op Tezos. Dit maakt het voor ontwikkelaars mogelijk om gedecentraliseerde applicaties (dApps) te programmeren op de Tezos blockchain.

Echter verschilt Tezos ook op verschillende vlakken met Ethereum, wat de Tezos-blockchain uniek en onderscheidend maakt van andere blockchains:

• Governance. Het bestuur van de blockchain ligt in handen van de gemeenschap achter Tezos, en niet bij één centrale autoriteit.
• Formal verification. Door middel van formal verification kunnen ontwikkelaars bewijzen dat hun dApp vrij is van fouten en kwetsbaarheden. Hierdoor blijft de code op Tezos 'schoner' en ontstaan er minder fouten.
• Delegated Proof of Stake & Baking. Het toevoegen van nieuwe blokken wordt ook wel 'baking' genoemd, en dit wordt gedaan door validators die van te voren door het netwerk zijn gekozen.

Hoe is Tezos ontstaan?

De bekendste blockchains zoals Bitcoin (BTC) en Ethereum worden volgens verschillende mensen niet gedecentraliseerd bestuurd. Dit komt doordat er vaak maar één ontwikkelingsteam achter de blockchain zit. Ook zijn het vaak de miners of validators die bepalen hoe de geschiedenis van de blockchain eruit ziet.

Dat hoeft niet per se nadelig te zijn. Het valt echter wel op dat er vaak meerdere hard forks uit zulke blockchains ontstaan. Denk bijvoorbeeld aan Bitcoin Cash (BCH), Bitcoin Gold (BTG) en Bitcoin SV (BSV). Of wat dacht je van Ethereum Classic (ETC)?

Deze afsplitsingen geven aan dat de gemeenschap achter een blockchain en cryptocurrency het niet altijd met elkaar eens is. Wanneer ze het niet eens zijn met een bepaalde keuze die door een autoritaire groep wordt gemaakt, kunnen ze overgaan tot afsplitsing. Ze kunnen de blockchain simpelweg kopiëren en zelf verder gaan. Volgens het team achter Tezos zou dit anders kunnen.

Tezos besloot daarom om in 2014 zelf een eigen blockchain op te richten dat bestuurd zou worden door de gemeenschap achter de blockchain. De mensen in deze gemeenschap bepalen niet alleen welke keuzes er gemaakt moeten worden, maar zijn bijvoorbeeld ook verantwoordelijk voor de regels binnen het consensus algoritme. Ieder onderdeel van de blockchain en het netwerk wordt dus bestuurd door de gemeenschap.

Wil je liever eerst een video over Tezos bekijken voordat we uitleggen hoe de Tezos blockchain werkt? Dan raden we je onderstaande video aan.

Hoe werkt de Tezos blockchain?

De focus van Tezos ligt voornamelijk op het bieden van self-governance. Dat wordt nóg duidelijker wanneer we kijken naar de technische werking van de Tezos blockchain.

Delegated Proof of Stake

Het netwerk van Tezos maakt gebruik van het Delegated Proof of Stake (DPoS) consensus algoritme. Op hetzelfde moment heeft iedereen de mogelijkheid om zelf een node te laten draaien binnen het netwerk van Tezos. Je hebt niet veel XTZ-tokens nodig om dit te kunnen doen. Dit zorgt ervoor dat het netwerk erg decentraal blijft. Het is namelijk voor iedereen makkelijk om deel te nemen aan het netwerk, waardoor het sneller kan groeien.

Iedere node heeft de mogelijkheid om als validator binnen het netwerk aan de slag te gaan. Een validator wordt binnen Tezos een Baker genoemd. Iedere Baker kan vervolgens een voorstel doen aan het netwerk, waar zij vervolgens weer op kunnen stemmen. Op deze manier is het netwerk continu bezig om zichzelf verder te ontwikkelen.

Michelson en formal verification van smart contracts

Op de blockchain van Ethereum zijn er in het verleden al vaker problemen geweest met smart contracts. Zo bleek het bijvoorbeeld dat een applicatie helemaal niet veilig was, omdat er verschillende fouten in de code van de smart contracts stonden. Deze smart contracts worden geprogrammeerd met Solidity, wat één van de meest gebruikte programmeertalen voor blockchains is.

Tezos maakt gebruik van de programmeertaal genaamd 'Michelson'. Een set van verschillende protocollen controleert alle smart contracts voordat ze worden opgenomen tot de blockchain van Tezos. Dit proces wordt formal verification genoemd.

Door middel van formal verification worden alle mogelijke fouten, zoals bugs, errors en kwetsbaarheden, uit de code gehaald. Wanneer er nog zulke fouten in de code zitten, wordt het smart contract namelijk tot de blockchain geweigerd. Dit zorgt ervoor dat er uiteindelijk alleen foutloos functionerende smart contracts overblijven.

Duik je graag dieper in de technische werking van Tezos? Dan is onderstaande video misschien iets voor jou, waarin meer uitleg wordt gegeven over de smart contracts die op Tezos draaien en met Michelson worden geprogrammeerd.

Self-Amendment

We hebben in dit artikel een aantal keer benoemd dat Tezos ervoor zorgt dat er geen hard forks meer nodig zijn. Een hard fork is een kopie van de blockchain om een upgrade uit te voeren. Zo'n hard fork kan echter ook ontstaan wanneer er onenigheid is over de toekomst van een blockchain, waarna een deel van het netwerk besluit om als onafhankelijke blockchain verder te gaan.

Wanneer een blockchain wordt opgesplitst door middel van een hard fork, heeft dat voor beide versies nadelige gevolgen. Zo verliezen de blockchains bijvoorbeeld hun decentraliteit, omdat het netwerk een stuk kleiner wordt. Dit kan er ook voor zorgen dat een blockchain minder veilig wordt.

Een ander probleem kunnen stijgende transactiekosten zijn. Er zijn immers een stuk minder nodes bezig met het valideren van transacties, terwijl het aantal transacties niet altijd af hoeft te nemen. Hierdoor zal het langer duren voordat een transactie kan worden uitgevoerd, terwijl gebruikers wel meer betalen voor het uitvoeren van een transactie.

Door middel van self-amendment zorgt Tezos ervoor dat een voorstel uit de gemeenschap sneller opgenomen kan worden in de blockchain. Iedereen die zich onderdeel van de Tezos-gemeenschap voelt, heeft de mogelijkheid om dit project mee te besturen. Dit kan door middel van onderstaande fases worden gedaan.

Voorstel-fase

Iedere Baker en dApp-ontwikkelaar kan meedoen aan de voorstel-fase. Zij kunnen in deze fase een voorstel doen aan het netwerk. Dit kan bijvoorbeeld voor een aanpassing aan de blockchain zijn. Direct nadat er een voorstel wordt gedaan, kunnen andere gebruikers stemmen op dit voorstel. De beste voorstellen gaan door naar de volgende fase.

Stem-testfase

Wanneer een voorstel door is gegaan naar deze ronde, gaan de Bakers stemmen of ze een voorstel willen gaan testen. Ze zullen verschillende overwegingen moeten maken om tot de beste keuze te komen. Het voorstel moet niet alleen goed, maar ook uitvoerbaar zijn. Een voorstel gaat pas naar de volgende fase zodra minimaal 80% van de Bakers op een keuze heeft gestemd.

Testfase

In de testfase kan iedere deelnemer van het netwerk het voorstel testen. Hier hebben de deelnemers in totaal 48 uur voor. Na deze tijd, gaat het voorstel automatisch door naar de volgende fase.

Promotie-testfase

Deelnemers hebben in de vorige fase kunnen testen hoe het voorstel in de praktijk werkt. De Bakers krijgen in de laatste fase nogmaals de mogelijkheid om, nu ze ook de testresultaten hebben, nogmaals over het voorstel te stemmen. Wanneer minimaal 80% van de Bakers het met elkaar eens is, zal het voorstel worden opgenomen in de Tezos-blockchain.

Vind je het lastig om te begrijpen hoe Tezos werkt? Dan is onderstaande video een aanrader. Hier wordt op eenvoudige wijze en door middel van animaties uitgelegd hoe Tezos werkt.

De voor- en nadelen van Tezos

Je hebt na het lezen van de werking van Tezos misschien wel een beeld over de belangrijkste voordelen. Om kort samen te vatten wat Tezos is en hoe de blockchain werkt, zullen we de belangrijkste voor- en nadelen van de Tezos blockchain voor je opsommen.

Voordelen

• Governance. Het bestuur van Tezos ligt volledig in handen bij de gemeenschap. Dit zorgt ervoor dat dit misschien wel één van de meest gedecentraliseerde projecten is die de cryptowereld rijk is.
• Duurzamer. Het Delegated Proof of Stake consensus algoritme dat door Tezos wordt gebruikt, zorgt ervoor dat de blockchain een stuk duurzamer is dan blockchains die gebruik maken van het Proof of Work mechanisme.
• Formal verificatie van smart contracts. Door middel van formal verification zijn de smart contracts op Tezos een stuk beter beveiligd en bevatten ze minder fouten dan dApps die op de blockchain van Ethereum draaien.
• On-chain decentralisatie. Gebruikers die mee willen doen binnen het blockchainnetwerk van Tezos kunnen meedoen aan zogeheten verkiezingen. Zij hebben allemaal dezelfde kans om gekozen te worden, wat ervoor zorgt dat ook het on-chain netwerk decentraal is.
• Geen hard fork nodig voor upgrades. Door de zelfwijzigende blockchain zijn er geen hard forks meer nodig om een upgrade uit te voeren. Een hard fork kan nadelig zijn, omdat het bijvoorbeeld voor versplintering van het netwerk en assets kan zorgen. Daarbij loopt men altijd het risico dat de blockchain kapot gaat bij een hard fork.

Nadelen

• Veel concurrentie. Er zijn veel andere blockchains die hetzelfde doen als Tezos: het bieden van ondersteuning voor smart contracts. Ethereum is zonder twijfel de grootste concurrent, en het zal voor Tezos niet makkelijk zijn om hierbij in de buurt te komen.
• Schandalen. Tijdens de ICO in 2017 werd er 232 miljoen dollar opgehaald, waarna de oprichters al snel werden aangeklaagd voor fraude. Dit doet zonder meer breuk aan het vertrouwen dat veel mensen in Tezos hebben.

Conclusie

Tezos is zonder twijfel een bijzondere blockchain. Het bestuur van Tezos ligt volledig in handen bij de gemeenschap achter dit project. Zij kunnen zelf voorstellen doen voor de blockchain, waarna iedereen de mogelijkheid heeft om mee te beslissen over de uitvoering van het voorstel.

De werking van Tezos zorgt ervoor dat voorstellen snel toegevoegd kunnen worden aan de blockchain. Dit moet ervoor zorgen dat er geen hard forks ontstaan, wat erg nadelig kan zijn voor een blockchain.

Na het lezen van dit artikel weet je hopelijk meer over de technische werking van de Tezos blockchain. Wil je na het lezen van dit artikel nog meer weten over Tezos of andere projecten? Stel dan je vragen in onze AllesOverCrypto Facebookgroep en dan beantwoorden onze experts al jouw vragen. 

Heb je andere crypto gerelateerde vragen? Het makkelijkste is om jouw vraag in onze FAQ op te zoeken. Wat je ook kan doen, is dat je jouw vraag + "AllesOverCrypto" googelt. Je zult dan snel uitkomen bij één van onze andere artikelen die over dat onderwerp gaan, zodat je weer snel meer kunt leren over dat onderwerp.

Headerfoto door Aleksandra Sova