Betaal je belasting over NFTs? Voorkom 300% boete

Begin 2021 wisten nog relatief weinig mensen van het bestaan van non-fungible tokens (NFTs). Inmiddels, eind 2021, worden NFTs veelvuldig - én vaak voor enorme bedragen - verkocht en zijn dan ook immens populair geworden. Volgens analisten van JPMorgan bedraagt de maandelijkse verkoop momenteel rond de 2 miljard dollar. De analisten schatten dat de totale market cap van het NFT-universum al zo’n 7 miljard dollar waard is. 2021 is dus echt hét jaar van NFTs.

Met deze explosieve stijging in populariteit en waarde komt ook de Belastingdienst om de hoek kijken, want net zoals bij cryptomunten ben je ook over NFTs inkomstenbelasting verschuldigd. Alhoewel dus steeds meer mensen NFTs bezitten, is de belasting hierover een onderwerp dat nog erg onderbelicht is en waar veel vragen over bestaan. En nu het einde van het jaar nadert, is het verstandig om daar goed over na te denken.

In deze blog wordt daarom ingegaan op belasting over NFTs. Moet je belasting betalen over NFTs? Hoeveel? En hoe vul je dit in op je belastingaangifte? Ben je benieuwd hoe dit allemaal precies zit? Lees dan snel verder.

Wil je inkomstenbelasting over 2022 (je doet deze aangfite in 2023) doen? Hier lees je alles over de inkomstenbelasting voor belastingjaar 2022.

Bekijk snel

In de video hieronder wordt heel duidelijk uitgelegd hoe je NFTs kunt kopen en verkopen en waarom ze zo populair zijn:

Wat zijn NFTs?

Een non-fungible token, afgekort als NFT, is een eigendomscertificaat van een uniek digitaal object. Het is een koppeling op een blockchain van een account aan specifieke digitale objecten, zoals bijvoorbeeld een afbeelding, muziek, een online post, een personage in een game of zelfs een stuk digitaal grond. Door middel van een NFT kun je dus eigenaar worden van een digitaal object. Dit eigendomscertificaat wordt bewaard in een wallet en geeft het bewijs van eigendom.

Verschillende functies NFTs

NFTs kunnen voor verschillende doeleinden worden gebruikt. Deze verschillen zijn van belang voor het soort, en hoeveel, belasting over NFTs wordt geheven. Als je wilt weten óf en hoeveel belasting je over NFTs moet betalen, moet je dus eerst afvragen waarom je precies NFTs hebt gekocht.

Ten eerste kunnen NFTs worden gekocht als vorm van kunst. Je koopt een bepaalde online afbeelding of liedje, omdat je je ertoe aangesproken voelt. Je bent in principe niet van plan om de NFT weer te verkopen en het is dus puur voor persoonlijk gebruik. Dit verschilt eigenlijk niet zoveel van het kopen van een fysieke afbeelding of een cd van je favoriete artiest, behalve dat het helemaal online is.

Daarnaast worden NFTs vaak gekocht als lange termijn belegging. Aangezien de waarde van NFTs flink kan stijgen, kun je ze ook kopen met het doel om ze over een x aantal jaar met winst te verkopen. Zo zijn bijvoorbeeld een aantal CryptoPunks in 2021 al voor een paar miljoen dollar verkocht. Ook dit verschilt niet veel van fysieke objecten, zoals het kopen van een beroemd schilderij waarvan je verwacht dat deze na verloop van tijd meer waard wordt. Ook kunnen NFTs worden verhuurd, of op andere wijze worden gebruikt door derden, om zo een passief inkomen te kunnen genereren voor een langere periode. Een voorbeeld hiervan is een stuk digitaal grond dat je verhuurt aan iemand anders, zoals in veel metaverse projecten mogelijk is.

Een extra kans die NFTs echter bieden, is de mogelijkheid om er actief mee te handelen. NFTs maken het mogelijk om in te spelen op koersvolatiliteit door ze op korte termijn te kopen, en te verkopen, en zo rendement te behalen. In tegenstelling tot fysieke objecten bevinden NFTs zich in de digitale wereld en kunnen dus zeer snel en eenvoudig worden gekocht en verkocht.

Een ander doel om een NFT te kopen is bijvoorbeeld het verkrijgen van speciale lidmaatschapsvoordelen. Er zijn NFTs die namelijk toegang geven tot online events, webinars, party’s, social media groepen, kortingen, koopopties, zeggenschapsrechten over projecten, etc. Hiermee geniet je dus zelf voordeel; de NFT is aan jou verbonden. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een lidmaatschap bij een vereniging, maar dan is alles helemaal online.

Nog een andere categorie zijn NFTs die gebruikt kunnen worden als game assets. Een NFT is in zo’n geval een voorwerp dat je kunt gebruiken om mee te gamen, zoals een personage en tools in Axie Infinity of DeFi Kingdoms.

Er zullen de komende jaren vast nog veel meer mogelijkheden van NFTs bijkomen. Dit is dus zeker geen limitatieve opsomming van wat je allemaal met NFTs kunt doen. In principe kan eigenaarschap aan alles wat gedigitaliseerd is worden gekoppeld door middel van een NFT. De verwachting is dan ook dat NFTs een grote rol zullen gaan spelen in de nabije toekomst.

Wat voor soort belasting betaal je over NFTs?

Hoe zit het precies met belasting over NFTs? Net zoals bij cryptomunten, ben je hierover inkomstenbelasting verschuldigd. NFTs zijn, zoals gezegd, relatief nieuw en vormen een uitdaging voor de overheid met betrekking tot het heffen van belasting. En niet alleen voor de overheid, want belasting over NFTs is een onderwerp dat nog erg onderbelicht is en waar veel vragen over bestaan bij bezitters.

Om goed te begrijpen hoe belasting over NFTs werkt, is het belangrijk om eerst even stil te staan bij hoe het belastingstelsel in elkaar zit.

Boxenstelsel belastingdienst

De inkomstenbelasting werkt met het zogenaamde boxenstelstel. Hierbij worden drie verschillende soorten inkomstenbronnen onderscheiden, die elk tegen een eigen belastingtarief worden belast. Deze zijn verdeeld in 3 groepen (boxen):

De inkomsten worden per box behandeld en zoveel mogelijk per box belast. Dit betekent dat elk soort inkomsten in één afzonderlijke box valt; je inkomsten worden dus niet dubbel belast. Je kunt een negatief inkomen (verlies) in de ene box niet verrekenen met een positief inkomen in een andere box.

NFTs: box 1 of box 3

Wat betreft NFTs zijn box 1 en box 3 van belang. Ten eerste dient een onderscheid te worden gemaakt tussen of je NFTs bezit als particulier of als ondernemer.

Lang niet iedere ondernemer is ook ondernemer voor de inkomstenbelasting. Als je met activiteiten deelneemt aan het economisch verkeer en winst kunt verwachten, is er sprake van een bron van inkomen. Onder welke bron je inkomsten precies vallen, is afhankelijk van een aantal factoren, zoals hoeveel winst je maakt, de zelfstandigheid van de onderneming, het aanwezige kapitaal, hoeveel tijd je ermee bezig, hoeveel risico’s je loopt, etc. Meer daarover lees je hier.

Particulieren

Ben je een particulier die NFTs bezit? Dan is óf het tarief uit box 1 (resultaat uit overig werk) óf het tarief uit box 3 (belegging) van toepassing.

Box 1: Belastbaar inkomen uit werk en woning --> resultaat uit overig werk
Om in box 1 te vallen, moet aan een aantal vereisten worden voldaan: (1) Er moet sprake zijn van arbeid, (2) waarmee in het economisch verkeer, (3) voordeel wordt beoogd, (4) welk voordeel ook redelijkerwijs te verwachten valt, (5) niet zijnde winst uit onderneming of belastbaar loon uit dienstbetrekking.

Met arbeid waarmee in het economisch verkeer voordeel wordt beoogd, wordt bedoeld: het naar buiten treden met handelingen met betrekking tot je NFT(s) met het doel om winst te maken. Het moet gaan om ‘meer dan normaal actief vermogensbeheer’, zoals het zelf maken van NFTs om te verkopen of de aan- en verkoop van NFTs op korte termijn, maar afhankelijk van het soort NFT kan ook gedacht worden aan bijvoorbeeld het gebruikmaken van de NFT om meerwaarde te creëren. Denk bijvoorbeeld aan het intensief spelen met een NFT in een game, of het verhuren van NFTs en zelf plegen van onderhoud en verbouwingen om dit te bevorderen. Is hier geen sprake van, dan vallen de NFTs in box 3. Daarnaast is het belangrijk dat redelijkerwijs kan worden verwacht dat je met de verrichte handelingen voordeel zult behalen, en dat je dit dus als particulier doet, en niet als ondernemer of vanuit een dienstbetrekking.

Het zal dus erg afhangen van hoeveel arbeid je verricht om winst te maken en of dit voordeel redelijkerwijs te verwachten is. Bij crypto geldt echter meestal wel dat het voordeel niet redelijkerwijs voorzienbaar is, omdat het speculatief is. Hiermee wordt bedoeld dat het uiteindelijke resultaat niet kan worden beïnvloed door je eigen inspanningen die je verricht. Je kunt dus best allerlei handelingen uitvoeren met betrekking tot je NFT(s) waardoor je voordeel beoogd, maar dit voordeel is onlosmakelijk verbonden met de koers van een cryptomunt, omdat NFTs alleen met crypto kunnen worden verkocht. Je kunt immers meestal van tevoren niet 100% zeker weten hoe de koers zich na verloop van tijd ontwikkelt, waardoor het voordeel niet redelijkerwijs voorzienbaar is. Een uitzondering hierop is als je zelf in staat bent om de koers te beïnvloeden, of beschikt over koersgevoelige informatie, maar dat zal niet snel het geval zijn. Als daarentegen structureel positieve resultaten worden behaald, die kunnen worden verklaard door arbeid die verder gaat dan de arbeid die met speculatie samenhangt, is wel sprake van een bron van inkomen.

NFTs zullen daardoor, net zoals crypto, in de meeste gevallen niet in box 1 worden belast, maar in box 3. Maar dat hangt dus af van de feiten en omstandigheden van het specifieke geval.

Box 3: Belastbaar inkomen uit sparen en beleggen --> belegging
Worden je NFTs niet in box 1 belast, dan vallen ze in box 3. Denk dus goed na over de hiervoor genoemde eisen voor box 1. Voldoen je NFTs niet aan deze eisen? Dan worden de NFTs gezien als een belegging, waarbij sprake is van ‘normaal actief vermogensbeheer’. De meeste bezitters van NFTs zullen waarschijnlijk belast worden in box 3.
 

Ondernemers

Ben je een ondernemer en bezit of handel je bedrijfsmatig in NFTs? Dan is het tarief uit box 1 (winst uit onderneming) van toepassing. 

Box 1: Belastbaar inkomen uit werk en woning --> winst uit onderneming

Hoeveel belasting betaal je over NFTs?

Om te berekenen hoeveel belasting je over je NFTs verschuldigd bent, pas je het tarief uit de toepasselijke box toe op je belastbare inkomen. Belangrijk hierbij is dat de berekening van belasting in box 1 sterk verschilt van box 3. Dat onderscheid is dus zeker van belang. Het belastingbedrag dat je vervolgens hebt berekend, verminder je daarna met heffingskorting (indien van toepassing). 

Hieronder volgt een handig stappenplan voor de fiscale behandeling van NFTs voor de Nederlandse inkomstenbelasting.

Peildatum waarde in economisch verkeer

Om te beginnen neem je van je NFT(s) de waarde in het economisch verkeer op de peildatum: 1 januari. Nu er (nog) geen wettelijk voorschrift bestaat met betrekking tot de vraag welke precieze waarde gehanteerd dient te worden, is de koers op de peildatum van het gebruikte platform het meest voor de hand liggend. Je pakt hierbij de waarde in economisch verkeer; de prijs die je redelijkerwijs zou krijgen als je je NFT op dat moment op de gebruikelijke wijze zou verkopen. Dus geen woeker- of dumpprijzen die veel hoger of lager zijn dan de gemiddelde prijzen voor vergelijkbare NFTs. Bij NFTs heb je vaak wel allerlei hulpprogramma’s die je kunt gebruiken om de geschatte waarde te berekenen.

Maak elk jaar op 1 januari een screenshot van je wallet en de waarde van je NFT(s) en bewaar die goed in je administratie. Het kan zijn dat de Belastingdienst hier ooit naar vraagt.

Tarieven

Vervolgens pas je de toepasselijke tarieven uit de boxen toe op je inkomen. Let er op dat je inkomen nog verminderd kan worden met aftrekposten, waardoor je dus minder belasting betaalt. Sommige aftrekposten worden in een specifieke box verrekend, maar de meeste aftrekposten worden verrekend onafhankelijk van welke inkomsten je hebt. Het gaat dan om de persoonsgebonden aftrekposten, zoals studiekosten of een gift aan een ANBI. Daarnaast wordt over je verschuldigde inkomstenbelasting nog bepaalde heffingskorting berekend, waardoor je minder belasting betaalt.

Box 1

Als je NFTs in box 1 belast worden, dan kun je de zakelijke kosten in aftrek brengen van de waarde van je NFTs. Denk hierbij bijvoorbeeld aan gas fees of andere transactiekosten. Vanaf 2021 bestaat box 1 in beginsel nog maar uit 2 belastingschijven (in het verleden waren dit er 4).

 

Hieronder volgt een rekenvoorbeeld:

Stel, je bent een alleenstaande die de AOW-leeftijd nog niet heeft bereikt en je bezit NFTs die in box 1 als inkomsten uit overig werk worden belast, waarvan de waarde op 1 januari 2021 €150.000 bedroeg. Je hebt geen aftrekposten. Je grondslag inkomen uit werk en woning is dan €150.000.  Hieronder volgt de berekening aan de hand van de schijven in box 1. 

Volgens de tabel hieronder valt €68.507 in de 1e schijf en €81.493 in de 2e schijf.

Bij elkaar opgeteld bedraagt de inkomstenbelasting die je verschuldigd bent in box 1 €56.755. Over dit bedrag krijg je in dit geval geen heffingskorting, omdat je inkomen daarvoor te hoog is.

 

Let wel op dat je vermogen in box 1 meer is dan alleen je NFTs. Denk dus ook aan loon, uitkering, pensioen, winst uit onderneming, eventuele andere inkomsten uit overig werk, uitkeringen van lijfrente of alimentatiebetalingen en eigenwoningforfait. Dat vermogen dien je dus nog bij de waarde van je NFTs op te tellen voor de berekening van box 1!

Box 3

Als je NFTs in box 3 belast worden, dan dien je hier de waarde van je NFTs in te vullen. Om het te belasten inkomen in box 3 te bepalen, wordt uitgegaan van een verondersteld (fictief) rendement. Dit betekent dat de daadwerkelijke winsten en verliezen niet worden belast of aftrekbaar zijn. Het fictieve rendement wordt berekend over de waarde van de bezittingen in box 3 en is belast tegen 31 procent. Wat in box 3 vooral belangrijk is dat je alleen belasting betaalt indien je totale vermogen in deze box boven de grens van het heffingsvrije vermogen uitkomt. Het heffingsvrije vermogen betreft €50.000 in 2021 voor alleenstaanden. Daarnaast kunnen bepaalde schulden, zoals een studieschuld of een lening bij de bank, boven de schuldendrempel (€3.200) in aftrek worden gebracht. 

Je berekent je grondslag sparen en beleggen als volgt: bezittingen box 3 - (schulden - schuldendrempel) - heffingsvrij vermogen.

 

Hieronder volgt een rekenvoorbeeld:

Stel, je bent een alleenstaande en je bezit NFTs die in box 3 worden belast en waarvan de waarde op 1 januari 2021 €150.000 bedroeg. Je hebt geen aftrekposten of schulden. Je grondslag sparen en beleggen is dan €150.000 - €50.000 heffingsvrij vermogen = €100.000. Hieronder volgt de berekening aan de hand van de schijven in box 3. 

Volgens de tabel hieronder valt € 50.000 in de 1e schijf en € 50.000 in de 2e schijf.

Je voordeel in box 3 is in totaal €3.198. Over dit bedrag betaal je vervolgens 31% belasting: €3.198 x  31% = €991.

 

In box 3 zijn er een aantal vrijstellingen. Zo zijn voorwerpen van kunst vrijgesteld van heffing in box 3, tenzij deze als belegging dienen. De vraag is dus óf een NFT volgens de Belastingdienst als kunstwerk kan kwalificeren en in welke gevallen. Naar alle waarschijnlijkheid zal de Belastingdienst er niet snel in meegaan dat een NFT als kunstwerk kan worden aangemerkt, al zou dit bepaalde gevallen wel beargumenteerd kunnen worden. Het gaat dan om NFTs die je koopt voor persoonlijk gebruik en je niet van plan bent om te verkopen, zoals bijvoorbeeld een online afbeelding die je aanspreekt of een liedje van je favoriete artiest. Dit dien je echter uitgebreid te kunnen motiveren en op dit moment (december 2021) bestaat daar zeker nog geen uitsluitsel over.

Let er ook op dat je vermogen in box 3 meer is dan alleen je NFTs. Denk ook aan crypto, aandelen, spaargeld, of een tweede woning. Dat vermogen dien je dus nog bij de waarde van je NFTs op te tellen voor de berekening van box 3!

Verschil box 1 en box 3

De algehele conclusie is dat je veel minder belasting verschuldigd bent als je NFTs in box 3 worden belast dan dat ze in box 1 vallen.

Is belastingaangifte doen verplicht?

Iedereen is zelf verantwoordelijk voor een juiste en volledige belastingaangifte. Net zoals bij cryptomunten en ander inkomen, geldt dat je over NFTs inkomstenbelasting verschuldigd bent.

Als je een aangiftebrief hebt ontvangen van de Belastingdienst, dan is aangifte doen verplicht. Ook als je niets hoeft te betalen of zelfs geld terugkrijgt van de Belastingdienst. De Belastingdienst verstuurt de aangiftebrieven in januari en februari. Heb je vóór 1 maart geen aangiftebrief ontvangen, dan is aangifte doen alleen verplicht als je meer dan aanslaggrens moet betalen. Vul bij twijfel de aangifte in. Lees hier hoe het precies zit en waarom aangifte doen vaak toch wel slim is, ook als dat niet verplicht is.

Wanneer moet je aangifte doen?

Heb je een aangiftebrief gekregen? Dan moet je aangifte inkomstenbelasting doen vóór de datum in de aangiftebrief. Heb je géén aangiftebrief gekregen, maar moet je wel belasting betalen omdat je boven de aanslaggrens uitkomt? Verstuur je aangifte in ieder geval vóór 14 juli volgend op het belastingjaar. 

Als je op 1 januari 2022 de waarde van je NFTs vaststelt, hoef je hier pas in 2023 aangifte over te doen!

Boete bij niet tijdig of onjuist opgeven

Als je je aangifte niet (of niet op tijd) hebt opgestuurd, of de aangifte is onjuist of onvolledig ingevuld, dan kan de Belastingdienst een boete opleggen.

Doe je je aangifte niet of niet op tijd? Dan kun je een verzuimboete krijgen. Voor de inkomstenbelasting is de verzuimboete €385. De boete kan oplopen tot €5.514 als je vaker verzuimt.

Doet je opzettelijk geen aangifte? Dan kun je een vergrijpboete krijgen. Dit kan ook als je opzettelijk een onjuiste of onvolledige aangifte doet. Voor de hoogte van een vergrijpboete is allereerst van belang of sprake is van opzet of grove schuld. Bij opzet bedraagt de boete 50% van de belasting die je opzettelijk hebt verzwegen. Bij grove schuld is dat 25%.

Heb je opzettelijk of met grove schuld inkomen uit sparen en beleggen niet of onjuist aangegeven (box 3-inkomen)? Dan is de boete 150% van de belasting die je opzettelijk hebt verzwegen. Bij grove schuld is dat 75%. Daarnaast kunnen er redenen en omstandigheden zijn om de boete verder te verhogen of te verlagen. De boete wordt hoger als je bijvoorbeeld al eerder een vergrijpboete kreeg of als er sprake is van fraude. De boete wordt dan 100%, en bij inkomen uit sparen of beleggen (box 3-inkomen) kan dit zelfs oplopen tot 300%.

Daarnaast bestaat bij (opzettelijk) onjuist gedane aangiften de mogelijkheid tot strafrechtelijke vervolging, waarbij het bedrag aan niet betaalde belasting kan worden ontnomen. Indien dit bedrag €50.000 of hoger betreft, kan daarnaast een gevangenisstraf worden geëist.

Alhoewel de hele cryptowereld anoniem lijkt, heeft de Belastingdienst wel degelijk mogelijkheden om te achterhalen wie er allemaal eigenaar zijn van crypto en NFTs. Een belangrijk kenmerk van blockchaintechnologie is immers dat transacties openbaar zijn en voor iedereen inzichtelijk zijn, dus ook voor de Belastingdienst. Crypto-exchanges hebben sinds dit jaar bovendien allerlei verplichtingen omtrent het voorkomen van witwassen, waaronder klantenonderzoek, waardoor al je gegevens en transacties geregistreerd staan en kunnen worden doorgegeven aan de Belastingdienst. De komende jaren is er nog meer crypto-wetgeving op komst. Dus wees gewaarschuwd en geef netjes je crypto en NFTs op bij je belastingaangifte! De Belastingdienst kan tot 12 jaar terugkijken om alsnog belasting te heffen. 

Hulp inschakelen

Kom je er zelf niet helemaal uit? Schakel dan hulp in. Je hebt de volgende mogelijkheden:

• Belastingadviseur
  Tegen betaling kun je hulp krijgen van een belastingadviseur. Dit kost dan misschien wel wat, maar dan weet je wel zeker waar je aan toe bent. Het is altijd wel erg handig om goed de prijzen te vergelijken, want deze kunnen nogal uiteenlopen. Probeer ook zelf de aangifte te begrijpen en mee te denken met de adviseur. Wie weet kun je het dan de volgende keer helemaal zelf.
   
• Belastingkantoor
  Bij een kantoor van de belastingdienst kun je onder voorwaarden gratis hulp krijgen bij het invullen van de aangifte.
   
• BelastingTelefoon
  Je kunt je vragen over de belastingaangifte ook stellen aan de BelastingTelefoon. De medewerkers kunnen je op weg helpen, maar vertrouw niet blind op het antwoord.
   
• Belastingwinkels
  Veel studentensteden hebben belastingwinkels. Studenten helpen je daar gratis of tegen een kleine vergoeding met het invullen van je belastingaangifte. Vaak geldt als voorwaarde dat je in de regio woont en/of een laag inkomen hebt.

Conclusie

Als je NFTs bezit, ben je zelf verantwoordelijk voor een juiste en volledige belastingaangifte. In die zin zijn NFTs niet anders dan crypto en andere inkomsten. Het betrekken van je NFT(s) in je belastingaangifte is echter wel wat ingewikkelder, omdat NFTs nog relatief nieuw zijn en hier op belastinggebied nog veel vragen en onduidelijkheid over bestaan.

Het begint al met de vraag of NFTs in box 1 of in box 3 vallen. Dit is afhankelijk van de feiten en omstandigheid van het specifieke geval, maar op dit moment (december 2021) ziet het eruit dat NFTs in de meeste gevallen in box 3 worden belast. Een ander belangrijk punt is hoe je precies de waarde in het economisch verkeer op de peildatum vaststelt. Bij NFTs heb je gelukkig vaak wel allerlei hulpprogramma’s die je kunt gebruiken om de geschatte waarde te berekenen.

Wie de waarde van NFTs niet correct opgeeft bij de Belastingdienst riskeert een boete van maximaal 300%. Het is dus erg belangrijk dat je op 1 januari een screenshot maakt van de waarde van je NFTs en deze goed verwerkt in je belastingaangifte. Bij twijfel kun je het beste de hulp inschakelen van een belastingkundige.

Wil jij meer weten over belastingen over crypto, NFTs of over crypto in het algemeen? Word dan lid van onze AllesOverCrypto Facebookgroep of neem een kijkje op het Crypto Forum! Laat het ons ook weten als je zelf interessante ideeën hebt over een blog-onderwerp. Wie weet schrijven we de volgende keer wel voor jou. Heb je andere crypto gerelateerde vragen? Het makkelijkste is om jouw vraag op onze FAQ-pagina op te zoeken. Wat je ook kan doen, is dat je jouw vraag + AllesOverCrypto googelt.

Header afbeelding: JPstock/Shutterstock.com