Aan welke nieuwe EU crypto-wetgeving moeten Nederland en België voldoen? Lees hier alles over MiCA

In 2022 zal een nieuwe EU-verordening in werking treden die helemaal in het teken staat van crypto. Dit betreft de Markets in Crypto Assets Regulation. Met deze verordening wordt een Europees juridisch kader voor de cryptomarkt opgesteld. Ben je benieuwd naar wat deze nieuwe wetgeving precies inhoudt en gaat betekenen? Lees dan snel verder.

Bekijk snel

 

Wat is Markets in Crypto Assets Regulation (MiCA)?

Op 24 september 2020 heeft de Europese Commissie een voorstel gepubliceerd tot nieuwe Europese crypto-wetgeving: de Markets in Crypto Assets Regulation (MiCA). Deze verordening heeft als doel om de cryptomarkt binnen de EU de reguleren.

De video hieronder geeft een korte samenvatting van MiCA:

 

Achtergrond van MiCA

MiCa maakt deel uit van het Digital Finance-pakket: een pakket met maatregelen dat meer ruimte moet creëren voor digitalisering van de Europese financiële dienstverlening, en waarbij de risico’s worden beperkt. Het sluit aan bij de prioriteiten van de Commissie om Europa geschikt te maken voor het digitale tijdperk en om een toekomstbestendige economie op te bouwen. Eén van de prioriteiten hierbij is dat het EU-reguleringskader voor financiële diensten ‘innovatievriendelijk’ moet worden gemaakt en geen hinderpaal mag vormen voor de toepassing van nieuwe technologieën.

Cryptocurrencies zijn één van de belangrijkste toepassingen van blockchaintechnologie in de financiële sector. Na de snelle toename in de marktkapitalisatie van crypto in 2017 heeft de Commissie volop onderzoek gedaan naar de kansen en uitdagingen van crypto.

De European Banking Authority (EBA) en de European Securities and Markets Authority (ESMA) hebben vervolgens in Januari 2019 een advies uitgebracht, waaruit blijkt dat de bestaande EU-wetgeving niet goed aansluit op het gebruik van crypto. Crypto valt bijvoorbeeld buiten het toepassingsgebied van financiële dienstverlening, waardoor beschermingsregels voor consumenten en beleggers niet van toepassing zijn. Ook werd specifiek opgemerkt dat de huidige wetgeving een rem kan zetten op het gebruik van Distributed Ledger Technology (DLT). Tot slot kwam naar voren dat een aantal EU-lidstaten zelf uiteenlopende crypto-wetgeving hebben opgesteld, wat tot compartimentering van de markt leidt. Dit is niet wenselijk.

een kader te scheppen om de mogelijkheden van crypto ten volle te kunnen benutten

In het licht van deze ontwikkelingen heeft voorzitter Ursula von der Leyen de noodzaak beklemtoond van een gezamenlijke Europese benadering van crypto. Op deze wijze zullen de kansen die crypto creëren maximaal benut kunnen worden. De Commissie en de Raad hebben weliswaar de risico’s erkend die aan crypto verbonden zijn, maar in een gemeenschappelijke verklaring hebben zij ook aangegeven “vastbesloten te zijn een kader te scheppen om de mogelijkheden van cryptovermogensbestanddelen ten volle te kunnen benutten”. 

Grondslag van MiCA

Met MiCA worden de belemmeringen voor de vrijheid van vestiging opgeheven en wordt het functioneren van de interne markt voor financiële dienstverleden verbeterd, doordat de toepasselijke regels worden geharmoniseerd. Op dit moment bestaat namelijk nog veel onzekerheid over de toepasselijke regels op crypto. Sommige EU-lidstaten hebben specifieke regels opgesteld voor crypto en cryptodienstverleners, maar de meeste lidstaten hebben nog geen juridisch kader voor crypto.

De uiteenlopende regels en interpretaties voor zowel crypto als cryptodienstverleners in de EU zijn een belemmering voor de mogelijkheden van dienstenaanbieders om hun activiteiten op EU-niveau op te schalen. Cryptodienstverleners zullen hierdoor bekend moeten zijn met de nationale wetgeving en zullen tevens in de EU-lidstaten afzonderlijk meerdere registraties of vergunningsprocessen moeten doorlopen. Dat leidt tot hogere kosten, complexiteit en onzekerheid. Door deze verschillen ontstaat ook een ‘oneerlijke markt’ voor cryptodienstverleners, afhankelijk van hun locatie, waardoor het soepel functioneren van de interne markt bemoeilijkt wordt. Tot slot versterkt deze situatie de onduidelijkheid en rechtsonzekerheid, waardoor consumenten en beleggers risico’s lopen. Dit laat zien dat een gemeenschappelijk EU wetgevingskader voor crypto wenselijk is.

Door een gemeenschappelijk EU-kader in te voeren, kunnen eenduidige voorwaarden worden vastgelegd voor crypto en cryptodienstverleners. Hierdoor zullen de verschillen in de nationale regelgeving opgeheven worden, waardoor de complexiteit en kosten verminderd worden. Tevens krijgen cryptodienstverleners zo volledige toegang tot de interne markt en wordt zekerheid geboden over de toepasselijke wetgeving voor crypto. Dit zal innovatie binnen de cryptomarkt bevorderen. Ook zullen consumenten en beleggers de nodige mate van bescherming krijgen en een helder inzicht in hun rechten.

Om op al deze onderwerpen een antwoord te bieden, is daarom een voorstel gedaan voor een breed EU crypto-wetgevingskader: MiCA.

Doelstellingen van MiCA

Dit voorstel heeft vier doelstellingen:

1. De eerste doelstelling is het bieden van duidelijkheid en rechtszekerheid. Wil de cryptomarkt zich in de EU kunnen ontwikkelen, dan moet er een robuust juridisch kader komen waarin duidelijk wordt aangegeven hoe crypto die niet onder de bestaande wetgeving voor financiële diensten vallen, in de regelgeving worden behandeld.
    
2. De tweede doelstelling is het ondersteunen van innovatie en eerlijke concurrentie in de EU. Om de ontwikkeling van crypto en het ruimere gebruik van DLT te bevorderen, moet er een veilig en evenredig kader komen om innovatie en eerlijke concurrentie te bevorderen.
    
3. De derde doelstelling is het verhogen van bescherming voor consumenten en beleggers en het zorgen voor marktintegriteit, omdat crypto die niet onder de bestaande wetgeving over financiële diensten vallen, veel dezelfde soort risico’s inhouden als de meer vertrouwde financiële instrumenten.
    
4. De vierde doelstelling is het garanderen van financiële stabiliteit. Uit de markt blijkt dat crypto snel evolueert. Sommige crypto zijn vrij beperkt in reikwijdte en gebruik, terwijl andere, zoals stablecoins, het potentieel in zich dragen dat zij breed worden geaccepteerd en systeemrelevant worden. Dit voorstel bevat garanties tegen potentiële risico’s van stablecoins voor de financiële stabiliteit en een gecontroleerd monetair beleid.

Verhouding met ander beleid binnen de EU

Voorzitter Von der Leyen heeft eerder in haar politieke beleidslijnen verklaard , en ook aangegeven in de mededeling ‘De digitale toekomst van Europa vormgeven’, dat het belangrijk is dat Europa alle vruchten plukt van het digitale tijdperk en haar innovatiecapaciteit versterkt binnen veilige en ethische grenzen. Er wordt daarom gepleit voor een gezamenlijk beleid over crypto met alle EU-lidstaten. Op deze manier kan optimaal geprofiteerd worden van de kansen die crypto biedt en kan ook ingespeeld worden op nieuwe risico’s die hieruit voortvloeien.

MiCA houdt nauw verband met het ruimere Commissiebeleid inzake blockchaintechnologie. Crypto is namelijk, als de belangrijkste toepassing van blockchaintechnologie, onlosmakelijk verbonden met het bevorderen van blockchaintechnologie in heel Europa. Dit voorstel wil van Europa een koploper maken in innovatie en verspreiding van blockchaintechnologie. Beleidswerkzaamheden op dit gebied omvatten onder andere:
- de oprichting van het European Blockchain Observatory and Forum en het European Blockchain Partnership, dat alle lidstaten op politiek niveau samenbrengt.
- plannen voor publiek-private partnerschappen met de International Association for Trusted Blockchain Applications.

Dit voorstel komt ook overeen met het Uniebeleid voor de totstandbrenging van een kapitaalmarktenunie (KMU). Het biedt met name een antwoord op het eindverslag van het High-level Forum, waarin het nog onderbenutte potentieel van crypto werd beklemtoond en de Commissie werd opgeroepen om heldere regels voor het gebruik van crypto vast te stellen.

Dit voorstel is tevens verenigbaar met de kmo-strategie die op 10 maart 2020 is aangenomen, waarin crypto ook naar voren is geschoven als innovaties die het mkb kunnen helpen om rechtstreeks met beleggers in contact te komen. 

Tot slot sluit dit voorstel aan op de aanbeveling in de strategie voor de veiligheidsunie om een wetgevingskader voor crypto te ontwikkelen, gelet op het toenemende effect van deze nieuwe technologieën op de wijze waarop financiële activa worden uitgegeven, omgewisseld, gedeeld en gebruikt. 

Opbouw van MiCA

Het voorstel van de verordening is verdeeld in negen titels:

Het hele voorstel met alle bepalingen is hier te bekijken.

Gevolgen praktijk?

In MiCA worden drie verschillende uitgevers van crypto en zeven soorten cryptodienstverleners gedefinieerd. Deze vallen onder de reikwijdte van deze wet en zullen zich dus aan de nieuwe gestelde regels moeten houden wanneer MiCA in werking treedt. Het gaat om de volgende aanbieders:

• Diensten waarbij advies wordt gegeven over crypto (het geven van gepersonaliseerde aanbevelingen aan een derde over transacties met crypto of het gebruik van cryptodiensten)
• Diensten waarbij orders in crypto worden ontvangen en uitgevoerd
• Diensten waarbij crypto in de markt geplaatst worden
• Diensten waarbij orders in crypto worden afgewikkeld door derde partijen
• Diensten waarbij crypto in bewaring worden beheerd
• Diensten waarbij een handelsplatform voor crypto wordt geëxploiteerd
• Diensten waarbij crypto worden verhandeld tegen fiatgeld of andere crypto-assets

De nieuwe cryptoregels uit MiCA zijn grotendeels vergelijkbaar met de regels die al bestaan voor de huidige financiële dienstverlening. Cryptodienstverleners die onder MiCA vallen zullen een vergunning moeten aanvragen om cryptodiensten te mogen aanbieden. Deze vergunning is iets anders als de registratieplicht uit de Wwft, en zal meer voorwaarden bevatten voor cryptodienstverleners. Er moet onder meer een bedrijfsplan worden opgesteld, sprake zijn van een integere bedrijfsuitvoering, het toetsen van de betrouwbaarheid en geschiktheid van bestuurders en beleidsbepalers, en het hebben van een transparante zeggenschapsstructuur. Daarnaast gelden de volgende verplichtingen:

• Er moet een cliëntenacceptatiebeleid worden opgesteld voor diensten waarbij crypto-assets worden geplaatst
• Er moet voldaan worden aan transparantievereisten als crypto kan worden verhandeld tegen crypto of fiat geld
• Het eigen vermogen van de dienstverlener moet minimaal € 50.000 bedragen
• Er moet een strikte scheiding bestaan tussen het vermogen van de dienstverlener en het geld in beheer van de klant
• Er moet een uitbestedingsbeleid worden opgesteld, waaronder het formuleren van een herstel- en exitplan
• Er moet een aan de wettelijke eisen voldoende klachtenprocedure worden opgesteld
• De geïmplementeerde IT-systemen en beveiligingsprotocollen moeten worden beschreven
• Er moet voldaan worden aan strike eisen omtrent marktmisbruik en insider-trading

Alhoewel MiCA meer eisen stelt dan het huidige registratievereiste uit de Wwft biedt MiCA juist ook kansen. Zo zorgt MiCA voor een gelijke regeling en behandeling voor alle cryptodienstverleners binnen de EU. In Nederland is DNB bijvoorbeeld een vrij strenge toezichthouder als het gaat om registratie van cryptodienstverleners, wanneer dit vergeleken wordt met andere EU-lidstaten. Door invoering van MiCA zullen voor alle EU-landen dezelfde regels gaan gelden. Tevens kan een vergunning die wordt verkregen onder MiCA gebruikt worden in alle EU-landen. 

Klanten van cryptodienstverleners zullen waarschijnlijk niet zo veel merken van de invoering van MiCA. Veel regels die de klant direct raken, zijn namelijk al eerder ingevoerd op grond van de Wwft. Wel kunnen klanten verwachten dat bijvoorbeeld de transparantie van cryptodienstverleners wordt verbeterd, er een betere klachtenprocedure wordt opgesteld en dat beter wordt opgetreden tegen misbruik en marktmanipulatie.

Wanneer treedt MiCA in werking?

Naar verwachting zal MiCA in 2022 in werking treden, maar de verplichtingen zullen pas 18 maanden later van toepassing worden. Vanaf dat moment zullen cryptodienstverleners uit MiCA dus een vergunning nodig hebben om cryptodiensten te mogen aanbieden in EU-lidstaten. Zonder vergunning zal dit niet toegestaan zijn.

Conclusie

Het doel van MiCA is het bieden van duidelijkheid en rechtszekerheid voor crypto die niet onder de bestaande EU-wetgeving over financiële diensten vallen, en op EU-niveau eenvormige regels voor aanbieders van cryptodiensten vaststellen. Het voorstel voor een verordening zal bestaande nationale kaders voor crypto vervangen en zal ook specifieke regels vaststellen. Op deze manier zullen innovatie en eerlijke concurrentie in de EU worden bevorderd, en wordt de bescherming voor consumenten en beleggers vergroot. Zo kan optimaal geprofiteerd worden van de kansen die crypto biedt en wordt ook ingespeeld op nieuwe risico’s die hieruit voortvloeien.

Wil jij meer weten over de regulering van crypto of over crypto in het algemeen? Word dan lid van onze AllesOverCrypto Facebookgroep of neem een kijkje op het Crypto Forum! Laat het ons ook weten als je zelf interessante ideeën hebt over een blog-onderwerp. Wie weet schrijven we de volgende keer wel voor jou. Heb je andere crypto gerelateerde vragen? Het makkelijkste is om jouw vraag op onze FAQ-pagina op te zoeken. Wat je ook kan doen, is dat je jouw vraag + AllesOverCrypto googelt.

Header afbeelding: LukaszStefanski/Shutterstock.com