Wat zijn de fiscale gevolgen van een trading bot?

Het gebruik van een trading bot om te handelen in crypto kent vele voordelen. Zo neemt een trading bot veel werk uit handen en kan letterlijk 24/7 meerdere handelingen op hetzelfde moment uitvoeren, en handelt bovendien emotieloos waardoor nadelige handelsbeslissingen in paniekerige toestand verleden tijd zijn. Daarnaast biedt een trading bot een goede oplossing voor iedereen die geen tijd heeft om te traden of hier gewoonweg geen zin in heeft.

Klinkt ideaal toch, of toch niet? De hierboven opgesomde voordelen kunnen nou juist leiden tot nadelige gevolgen, namelijk op fiscaal gebied. Waarschijnlijk heb je hier nog nooit bij stilgestaan, maar het is wel goed om hier (alsnog) alert op te zijn. Mogelijk kun je je handelsstrategie aanpassen om hoge belastingaanslagen te voorkomen!

Maak je gebruik van een trading bot of ben je dat van plan? Lees dan vooral even deze blog over de fiscale gevolgen ervan.

Bekijk snel

In de video hieronder wordt uitgelegd hoe verschillende trading bots werken, en vooral waarom dit erg handig is, maar ook wat de risico's ervan zijn:

Handelen met een trading bot

De afgelopen paar jaar heeft de cryptomarkt volwassen proporties aangenomen en is het gebruik van cryptovaluta exponentieel toegenomen, ook in Nederland. Uit onderzoek van onderzoeksbureau Markteffect van maart 2021 kwam naar voren dat - op dat moment - bijna 700.000 Nederlanders (zo’n 5% van de bevolking) bitcoin (BTC) in bezit hadden en daarnaast ruim 3,5 miljoen Nederlanders overwoog om ook in te stappen. Daarmee wordt ook het handelen in crypto steeds populairder, niet alleen onder professionele investeerders maar ook onder particulieren.

Handelen in crypto is echter makkelijker gezegd dan gedaan, want hoe weet je wat het juiste moment is om je crypto te kopen en te verkopen? En wat doe je als de koers precies de andere kant op gaat als dat je verwacht had, waardoor je veel geld dreigt te verliezen en in paniek raakt? Of als je überhaupt niet zoveel tijd hebt om te traden? Er zijn verschillende manieren om in crypto te handelen. Je kunt dit helemaal zelf handmatig doen, maar er is inmiddels ook de optie om een zogenaamde trading bot voor je te laten handelen.

Wat is een trading bot?

Een crypto trading bot is een app of softwareprogramma dat is ontworpen om automatisch crypto te kopen en te verkopen met als doel om winst te maken, volgens vooraf geprogrammeerde instellingen. Zo zijn trading bots in staat om de cryptomarkt te analyseren en in te spelen op prijs, volume, en tijd. Bij de meeste trading bots is het mogelijk om de instellingen aan te passen naar je eigen voorkeur. Enkele bekende trading bots zijn: Cryptohopper, 3Commas, Coinrule, Trality en CryptoTrader.

Het voordeel van een tradingbot is dat deze dus veel werk uit handen kan nemen en 24/7 meerdere handelingen op hetzelfde moment kan uitvoeren, en bovendien emotieloos handelt waardoor in paniek raken en op grond hiervan verkeerde handelsbeslissingen nemen verleden tijd is. Daarnaast biedt een tradingbot een goede oplossing voor iedereen die geen tijd heeft om te traden of hier simpelweg geen zin in heeft.

Klinkt ideaal toch, of toch niet? Naast dat trading bots zeker ook praktische nadelen en risico's kennen, kunnen ze ook fiscaal gezien nadelige gevolgen hebben. Hier zullen we in deze blog verder op in gaan.

Meer over trading bots lees je in deze blog.

Belasting bij cryptohandel

Voordat we ingaan op belasting bij het gebruik van een trading bot, geven we een overzicht van hoe het precies zit met belasting en handel in crypto. Net zoals bij andere inkomstenbronnen, zoals loon en aandelen, ben je over crypto belasting verschuldigd. De belasting op crypto gaat via de aangifte inkomstenbelasting. 

De inkomstenbelasting werkt met het zogenaamde boxenstelstel. Hierbij worden drie verschillende soorten inkomstenbronnen onderscheiden, die elk tegen een eigen belastingtarief worden belast. Deze zijn verdeeld in 3 groepen (boxen):

De inkomsten worden per box behandeld en zoveel mogelijk per box belast. Dit betekent dat elk soort inkomsten in één afzonderlijke box valt; je inkomsten worden dus niet dubbel belast. Je kunt een negatief inkomen (verlies) in de ene box niet verrekenen met een positief inkomen in een andere box.

Bij het handelen met crypto zijn box 1 en box 3 van belang. Om te weten in welke box je belast wordt, is ten eerste het onderscheid tussen particulieren en ondernemers van belang.

Particulier of ondernemer?

Lang niet iedere ondernemer is ook ondernemer voor de inkomstenbelasting. Als je met activiteiten deelneemt aan het economisch verkeer en winst kunt verwachten, is er sprake van een bron van inkomen. Onder welke bron je inkomsten precies vallen, is afhankelijk van een aantal factoren, zoals hoeveel winst je maakt, de zelfstandigheid van de onderneming, het aanwezige kapitaal, hoeveel tijd je ermee bezig, hoeveel risico’s je loopt, etc. Meer daarover lees je hier.

Particulier

Handel je als particulier in crypto? Dan is óf het tarief uit box 1 (resultaat uit overig werk) óf het tarief uit box 3 (belegging) van toepassing.

Om in box 1 te vallen, moet aan een aantal vereisten worden voldaan: (1) Er moet sprake zijn van arbeid, (2) waarmee in het economisch verkeer, (3) voordeel wordt beoogd, (4) welk voordeel ook redelijkerwijs te verwachten valt, (5) niet zijnde winst uit onderneming of belastbaar loon uit dienstbetrekking.

Met arbeid waarmee in het economisch verkeer voordeel wordt beoogd, wordt bedoeld: het naar buiten treden met handelingen met betrekking tot je crypto met het doel om winst te maken, zoals koop en verkoop. Het moet gaan om ‘meer dan normaal actief vermogensbeheer’. Daarnaast is het belangrijk dat redelijkerwijs kan worden verwacht dat je met de verrichte handelingen voordeel zult behalen, en dat je dit dus als particulier doet, en niet als ondernemer of vanuit een dienstbetrekking.

Het zal dus erg afhangen van hoeveel arbeid je verricht om winst te maken en of dit voordeel redelijkerwijs te verwachten is. Bij crypto geldt echter meestal wel dat het voordeel niet redelijkerwijs voorzienbaar is, omdat het speculatief is. Hiermee wordt bedoeld dat het uiteindelijke resultaat niet kan worden beïnvloed door je eigen inspanningen die je verricht. Je kunt dus handelen met crypto en winst beogen, maar je kunt meestal van tevoren niet 100% zeker weten hoe de koers zich na verloop van tijd ontwikkelt, waardoor het voordeel niet redelijkerwijs voorzienbaar is. Een uitzondering hierop is als je zelf in staat bent om de koers te beïnvloeden, of beschikt over koersgevoelige informatie, maar dat zal niet snel het geval zijn. Als daarentegen structureel positieve resultaten worden behaald, die kunnen worden verklaard door arbeid die verder gaat dan de arbeid die met speculatie samenhangt, is wel sprake van een bron van inkomen. Is dit niet het geval en voldoe je dus niet aan de eisen voor box 1? Dan valt je crypto in box 3.

Ondernemer

Handel je als een ondernemer bedrijfsmatig in crypto? Dan valt je crypto in box 1 (winst uit onderneming).

Tarieven boxen

Om vervolgens te weten hoeveel belasting je moet betalen, pas je de toepasselijke tarieven uit de boxen toe op je crypto inkomsten. Let er op dat je inkomen nog verminderd kan worden met aftrekposten, waardoor je dus minder belasting betaalt. Sommige aftrekposten worden in een specifieke box verrekend, maar de meeste aftrekposten worden verrekend onafhankelijk van welke inkomsten je hebt. Het gaat dan om de persoonsgebonden aftrekposten, zoals studiekosten of een gift aan een ANBI. Daarnaast wordt over je verschuldigde inkomstenbelasting nog bepaalde heffingskorting berekend, waardoor je minder belasting betaalt.

Om te beginnen neem je van je crypto de waarde in het economisch verkeer op de peildatum: 1 januari. Nu er (nog) geen wettelijk voorschrift bestaat met betrekking tot de vraag welke precieze waarde gehanteerd dient te worden, is de koers op de peildatum van het gebruikte platform het meest voor de hand liggend. Maak dus elk jaar op 1 januari een screenshot van je wallet en de waarde van je crypto en bewaar die goed in je administratie. Het kan zijn dat de Belastingdienst hier ooit naar vraagt.

Box 1

Als je crypto inkomsten in box 1 belast worden, dan kun je de zakelijke kosten in aftrek brengen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan gas fees of andere transactiekosten. Vanaf 2021 bestaat box 1 in beginsel nog maar uit 2 belastingschijven (in het verleden waren dit er 4).

 

Let wel op dat je vermogen in box 1 meer is dan alleen je crypto. Denk dus ook aan loon, uitkering, pensioen, eventuele andere inkomsten uit overig werk of onderneming, uitkeringen van lijfrente of alimentatiebetalingen en eigenwoningforfait. Dat vermogen dien je dus nog bij de waarde van je crypto op te tellen voor de berekening van box 1!

Box 3

Om het te belasten inkomen in box 3 te bepalen, wordt uitgegaan van een verondersteld (fictief) rendement. Dit betekent dat de daadwerkelijke winsten en verliezen niet worden belast of aftrekbaar zijn. Het fictieve rendement wordt berekend over de waarde van de bezittingen in box 3 en is belast tegen 31 procent. Wat in box 3 vooral belangrijk is dat je alleen belasting betaalt indien je totale vermogen in deze box boven de grens van het heffingsvrije vermogen uitkomt. Het heffingsvrije vermogen betreft €50.000 in 2021 voor alleenstaanden. Daarnaast kunnen bepaalde schulden, zoals een studieschuld of een lening bij de bank, boven de schuldendrempel (€3.200) in aftrek worden gebracht. 

 

Let er ook op dat je vermogen in box 3 meer is dan alleen je crypto. Denk ook aan aandelen, spaargeld, of een tweede woning. Dat vermogen dien je dus nog bij de waarde van je crypto op te tellen voor de berekening van box 3!

Verschil box 1 en box 3

De algehele conclusie is dat je veel minder belasting verschuldigd bent als je crypto in box 3 wordt belast dan dat het in box 1 valt.

Belasting bij een trading bot

Wanneer je als particulier gebruikmaakt van een trading bot leidt dat tot de discussie of je inkomsten hiervan belast moeten worden in box 1 of box 3.

Bij het gebruik van een trading bot is het namelijk zo dat juíst redelijkerwijs kan worden verwacht dat je met de verrichte handelingen voordeel zult behalen. Er kunnen dan structureel positieve resultaten worden behaald, die kunnen worden verklaard door arbeid die verder gaat dan de arbeid die met speculatie samenhangt. Er worden immers 24/7 handelingen uitgevoerd op basis van gemaakte koersvoorspellingen, waarbij wordt ingespeeld op prijs, volume, en tijd. Hierdoor kán het niveau van de gemiddelde belegger worden overschreden. Dit zou kunnen leiden tot een verschuiving van je crypto-inkomsten van box 3 naar box 1, waardoor je dus veel meer belasting moet betalen.

Voorbeeld

Hieronder volg een voorbeeld om dit toe te lichten:

Stel, je bent een alleenstaande en je hebt afgelopen jaar gebruikgemaakt van een trading bot, waarmee je crypto-inkomsten hebt genereerd. De waarde hiervan bedraagt op 1 januari 2021 €150.000. Daarnaast heb je geen andere bron van inkomsten. 

Als deze inkomsten in box 1 zouden worden belast, bereken je dat als volgt:
Je grondslag inkomen uit werk en woning is €150.000. Volgens de tabel hieronder valt €68.507 in de 1e schijf en €81.493 in de 2e schijf. Bij elkaar opgeteld bedraagt de inkomstenbelasting die je verschuldigd bent in box 1 €56.755. Over dit bedrag krijg je in dit geval geen heffingskorting, omdat je inkomen daarvoor te hoog is.

 

Als deze inkomsten in box 3 zouden worden belast, bereken je dat als volgt:
Je grondslag sparen en beleggen is €150.000 - €50.000 heffingsvrij vermogen = €100.000. Hieronder volgt de berekening aan de hand van de schijven in box 3. Volgens de tabel hieronder valt € 50.000 in de 1e schijf en € 50.000 in de 2e schijf. Je voordeel in box 3 is in totaal €3.198. Over dit bedrag betaal je vervolgens 31% belasting: €3.198 x  31% = €991.

Beoordeling per geval

Er dient echter wel opgemerkt te worden dat er verschillende soorten trading bots bestaan, die lang niet allemaal op dezelfde manier werken. Daarnaast hangt het er ook vanaf hoe goed de bot werkt, hoe je de bot zelf instelt en tot welke resultaten dat leidt. Denk bijvoorbeeld aan de hoeveelheid winst die je maakt en het aantal transacties dat de trading bot doet. Dit zijn allemaal punten die meewegen bij de beoordeling of je crypto in box 1 of box 3 wordt belast. Er dient dus gekeken te worden naar de concrete omstandigheden van het specifieke geval. Alleen als de kennis bij het handelen meer is dan een goed onderbouwde inschatting van algemeen bekende omstandigheden, zal box 1 van toepassing zijn. Probeer dus je handelsstrategie hierop zoveel mogelijk aan te passen, zodat je crypto belast wordt in box 3 en niet in box 1.

Op dit moment (december 2021) is een trading bot en belasting nog een grijs gebied, waar veel onduidelijkheid over bestaat en waar de Belastingdienst zich nog niet over heeft uitgelaten. Het is daarom verstandig om contact op te nemen met de Belastingdienst als je een trading bot gebruikt en vragen hebt over je belastingaangifte.

Conclusie

Een trading bot kan heel handig zijn bij het handelen in crypto en mooie winsten genereren. Niet iedereen staat echter stil bij de mogelijke nadelige gevolgen op fiscaal gebied. Door een trading bot te gebruiken kán mogelijk het niveau van een normale belegger worden overschreven. Er kúnnen namelijk structureel positieve resultaten worden behaald door arbeid die verder gaat dan slechts speculatie, doordat 24/7 handelingen kunnen worden uitgevoerd op basis van gemaakte koersvoorspellingen. Hierdoor wordt je crypto mogelijk in box 1 belast en niet in box 3, waardoor je veel meer belasting betaalt.

Óf daar sprake van is, is niet eenvoudig te beantwoorden en hangt af van de concrete omstandigheden van het individuele geval. Het is daarom altijd verstandig om contact op te nemen met de Belastingdienst als je een cryptobot gebruikt en je inkomstenbelasting aangifte gaat doen.

Wil jij meer weten over belastingen over crypto, trading bots of over crypto in het algemeen? Word dan lid van onze AllesOverCrypto Facebookgroep of neem een kijkje op het Crypto Forum! Laat het ons ook weten als je zelf interessante ideeën hebt over een blog-onderwerp. Wie weet schrijven we de volgende keer wel voor jou. Heb je andere crypto gerelateerde vragen? Het makkelijkste is om jouw vraag op onze FAQ-pagina op te zoeken. Wat je ook kan doen, is dat je jouw vraag + AllesOverCrypto googelt.

Header afbeelding: Andrey Suslov/Shutterstock.com