Crypto trading (deel 4) - Risicomanagement

Zoals in deel 3 van Crypto trading werd beschreven, zijn veel mensen na de bull run van 2017 zo'n 95% van hun portfolio kwijtgeraakt. Dit is ontzettend zonde! Er zijn mensen geweest die letterlijk binnen een jaar miljonair zijn geworden en alles weer hebben terug gegeven aan de markt. Helaas gebeuren dit soort dingen als je net begint, maar gelukkig staat er weer een nieuwe bull market voor de deur! Wij gaan ervoor zorgen dat je niet de fout maakt om al je winsten kwijt te raken en dat doe je door middel van goed risicomanagement. In dit artikel besteden we aandacht aan het beperken van je risico's en lees je over tools die je kunt gebruiken om jouw portfolio te beschermen tegen grote verliezen.

Eerdere edities

Mocht je nog niet zoveel ervaring hebben met cryptocurrency trading, dan raden we je aan om eerst een van onze eerdere artikelen te lezen: 

• Cryptocurrency trading Basis
• Cryptocurrency trading (deel 1)
• Cryptocurrency trading (deel 2)
• Cryptocurrency trading (deel 3)

Bekijk snel

• Wat is risicomanagement?
• Minimaliseer je verlies
• Risico per trade
• Risk Reward Rate en Win Rate
• Evolving R
• Checklist om verlies te voorkomen
• Technieken om risico's te beperken
• Slotwoord

Wat is risicomanagement?

Risicomanagement is het allerbelangrijkste, maar minst populaire onderwerp binnen de categorie 'crypto trading'. Het begrip bestaat uit, zoals je zelf vast al had begrepen, de twee belangrijke woorden risico en management. Bij iedere handelstransactie die je verricht, loop je het risico om geld kwijt te raken. Dit is natuurlijk het laatste wat je wilt zien gebeuren. Daarom is het belangrijk om je risico's van tevoren goed in te schatten en op te nemen in jouw persoonlijke handelsplan. Iemand die handelt aan de hand van zijn eigen strategie is een crypto trader, iemand die handelt zonder plan is een gokker. Het hebben van een goed risicomanagement is onmisbaar bij een goede trading strategie.

Het handelen op de exchange kan je zien als een spannend spel waarbij jij probeert om zo lang mogelijk 'in the game' te blijven. Om dit voor elkaar te krijgen, wil je dat andere spelers nauwelijks geld van jou kunnen afpakken, maar dat jij wel zoveel mogelijk van hen kan winnen. Wanneer jij een verkeerde trade maakt en daarmee aan de verliezende hand bent, dan zorg je door middel van een goed risicomanagement dat je verliezen bij deze trade minimaal blijven en dat spelers amper schade aan jou kunnen toebrengen. Doe je dit niet? Dan riskeer je dat je met één koersbeweging game-over bent en dat je al jouw geld bent verloren. Daarentegen, wanneer jij aan de winnende hand bent, dan wil je zoveel mogelijk geld afpakken van de anderen en jouw winsten maximaliseren. Het is aan de tegenspelers om hun risico's te managen en jij profiteert er extra van wanneer zij dit niet goed doen.

"Traden is een kwestie van je verliezen minimaliseren en je winsten maximaliseren." 

Risicomanagement gaat met name over het minimaliseren van je verliezen. De minimalisatie hiervan is minstens net zo belangrijk als het realiseren van winsten. Hoe meer je namelijk verliest, hoe lastiger het wordt om dit geld terug te verdienen.

In onderstaande video van AllesOverCrypto vertelt Matt jou meer over wat risicomanagement is en waarom het belangrijk is om ales belegger het risico op verlies van geld zo klein mogelijk te houden. Ook wordt uitleg gegeven over hoe crypto trading experts omgaan met risicomanagement.

Verlies minimaliseren is belangrijker dan het maximaliseren van je winst

Wanneer je geld verliest, is het lastiger om ditzelfde bedrag weer terug te verdienen. De reden dat risicomanagement zo belangrijk is, is omdat je wilt voorkomen dat je absurde winstpercentages moet behalen om weer op je oude bedrag uit te komen. Om deze reden is het belangrijk om je verliezen zoveel mogelijk in te perken. Je wilt daarom een goede verhouding hebben tussen het risico dat je neemt en de mogelijke winst die je kan behalen. Een verhouding die ervoor zorgt dat je een paar keer een verliezende hand kan spelen zonder game-over te gaan.

De onderstaande tabel geeft aan hoeveel procent winst je moet behalen om het verliespercentage weer goed te maken.

Om te voorkomen dat je ver onderaan deze tabel eindigt, is het belangrijk om een gewenst risico per transactie te bepalen. Je hebt nu gelezen over waarom risicomanagement zo belangrijk is, maar hoeveel risico is nou eigenlijk verstandig om te nemen per handelstransactie?

Risico per trade

Om je risico per trade te kunnen bepalen wil je, voordat je een handelstransactie doet, van tevoren weten waar je jouw stop-loss (S/L) en jouw take-profit (T/P) plaatst. Je weet dan precies op welk punt je bereid bent om verlies te nemen en wanneer je het tijd vindt om de winst uit te laten keren.

De definitie van het risico per trade is:

Risico per trade = Welk percentage van jouw totale portfolio je bereid bent om maximaal per handelstransactie te verliezen, dus waar jij jouw stop-loss hebt geplaatst.

Er is geen vast percentage dat iedere crypto trader gebruikt om het risico van zijn trade te bepalen. Dit is persoonsgebonden en de een handelt liever met 1% risico en de ander doet dit liever met 5%. Gaandeweg kan je voor jezelf bepalen welk percentage bij jouw tradingstrategie het beste past.

Hoe bereken je het bedrag dat je van jezelf mag riskeren?

Om het risicobedrag per trade te berekenen, wordt er een simpele formule gebruikt. Deze formule luidt als volgt, waarbij vermenigvuldigen wordt aangegeven met een sterretje*: 

Risicobedrag per trade = De waarde van je portfolio * het percentage dat je wilt riskeren.

Voorbeeld:
Stel jouw portfolio is €20.000 waard en je wilt per trade 2% risico lopen, dan kan je maximaal €20.000 * 2% = €400 verliezen bij de trade die je maakt.

Deze €400 betekent niet dat je voor maar €400 euro aan munten koopt. Je kan namelijk in totaal voor €20.000 aan munten kopen en jouw stop-loss 2% lager zetten dan de prijs waarvoor je hebt ingekocht. Mocht de stop-loss-prijs worden aangeraakt, dan worden de munten verkocht en heb je in totaal €400 verloren. Als blijkt dat de prijs meer dan 2% is gezakt, dan maakt dit voor jou niets uit want jouw stop-loss is ingegaan en jij hebt heel verstandig je verlies beperkt tot 2% van je portfolio. 

Wanneer je de uitspraak doet: "Ik riskeer €400" dan betekent dit dat je maximaal €400 kan verliezen bij de handelstransactie die je doet.

Je weet nu hoeveel geld je mag riskeren bij 2%, maar wat nu als je jouw stop-loss lager wilt zetten? Voor hoeveel geld kan je dan eigenlijk een handelsorder plaatsen? Dit wordt berekend aan de hand van de positiegrootte.

Berekening positiegrootte

Bij de aanname dat je portfolio €20.000 waard is en je 2% risico wilt lopen, hoe groot kan jouw positiegrootte dan zijn?

De definitie van positiegrootte is:

Positiegrootte = Het totale bedrag waar jij cryptomunten voor koopt

Om je positiegrootte te bepalen, houd je rekening met je risico per trade en de afstand tot de stop-loss. De formule die hiervoor wordt gebruikt is:

Positiegrootte = ((Totale waarde van je portfolio * Risicopercentage) / Afstand tot je stop-loss)

Voorbeeld:
Stel dat jouw portfolio €20.000 waard is, je 2% risico wilt nemen en je jouw stop-loss 5% onder de instapprijs zet, dan wordt je positiegrootte: ((€20.000 * 2%) / 5%) = €8.000,-.

Dit betekent dat je bij een totaal portfolio van €20.000 en met een stop-loss van 5%, je voor €8.000 aan cryptomunten mag aankopen. Met een risicopercentage van 2%, riskeer je bij deze positiegrootte namelijk maximaal een bedrag van €400,-. 

Nu je weet hoe je kunt gaan spelen met de risico's per trade, kunnen we gaan kijken naar de verhouding tussen winstgevende en verliesgevende trades. Het is belangrijk dat hier een positief resultaat uitkomt, want anders zal je binnen een paar transacties blut zijn. Deze verhouding wordt berekend door middel van de Risk Reward Rate (R) en de Win Rate bekijkt vervolgens hoeveel procent van jouw transacties succesvol zijn.

Risk Reward Rate (R) en Win Rate

Risk Reward Rate

De letter 'R' staat voor jouw Risk Reward Ratio, ofwel de verhouding tussen het risico dat je met de trade loopt en de winst die deze handelstransactie je kan opleveren. Om deze verhouding te kunnen uitrekenen wordt de volgende formule gebruikt:

R = Opbrengst / Risico

Voorbeeld:
Je opent een long positie (je speculeert op een koersstijging) en je zet de stop-loss €100 onder je aankoopprijs. Je hebt je Take-Profit gezet op €300 en hier zal je jouw winsten nemen. De R in dit geval is €300 / €100 = 3.

De R in dit voorbeeld is 3 en dat wil zeggen dat de mogelijke opbrengst drie keer hoger is dan het mogelijke verlies dat je kan leiden.
Veel handelaren zullen aangeven dat ze nooit lager dan R=1 zullen gaan. Wij delen deze mening niet met hen. Je plaatst je handelstransactie op basis van technische analyse in plaats van op een vooraf bepaalde R. De markt geeft niets om de R die jij van tevoren hebt aangenomen. Als TA (technische analyse) aangeeft dat jouw target op €300 moet staan, dan ga je deze niet zomaar veranderen zodat het overeenkomt met de R die jij wilt hebben. Wel is het van belang om te realiseren dat hoe lager je R is, hoe zekerder je van je zaak moet zijn om winstgevend te kunnen blijven traden. Hoe hoer je win rate, hoe zekerder je daarover kan zijn.

Win Rate

De Win Rate staat voor het percentage van de trades die worden gewonnen in een bepaalde periode. De formule om dit uit te rekenen is:

Win Rate = ((Aantal gewonnen trades / Totale aantal trades) * 100)

Voorbeeld:
Je hebt in de maand januari 20 trades gedaan en hiervan heb je er 10 gewonnen, jouw Win Rate is ((10/20) * 100) = 50%.

Dat de Win Rate 50% is, betekent dat jij in de helft van de gevallen een winstgevende trade hebt gedaan. Dat is een heel mooi gemiddelde, maar dit betekent niet automatisch dat je ook winstgevend bent. Wanneer jij €1.000 wint met de winstgevende trade, maar €2.000 verliest met de verliesgevende trade, dan sta jij helaas €1.000 op verlies. Door de berekeningen van de R en de Win Rate te combineren, kan je voor jezelf berekenen hoeveel trades je voor jouw risicoprofiel met winst moet sluiten, wil je ook daadwerkelijk winstgevend zijn. 

Cryptocurrency traders splitten vaak hun R op in twee categorieën:

• Hogere R, lagere Win Rate
• Lagere R, hogere Win Rate

Wanneer je al een tijdje handelt, dan kan je van jouw trades de gemiddelde R berekenen. Aan de hand van deze gemiddelde R kan je berekenen hoeveel keer je minimaal een winstgevende trade moet uitvoeren wil je ook daadwerkelijk geld verdienen. Dit minimale aantal kan je berekenen met de formule:

Benodigde Win Rate = 1 / (1+R) * 100

Voorbeeld
Als je 10 trades hebt gedaan, waarvan drie met R=1, vijf met R=3 en twee met R=6, dan heb je een gemiddelde R van 3. De Win Rate om break-even te spelen is dan 1 / (1+3) * 100 = 25%.

De benodigde Win Rate van 25% betekent dat je in 25% van de gevallen een winnende trade moet hebben om in het spel te blijven. Het is in dit geval geen probleem als je drie keer achter elkaar €100 verliest en bij de vierde trade €350 winst pakt. 

Hieronder is een tabel te zien waarin de benodigde Win Rate per R staat weergegeven. Bij "R=1" is bijvoorbeeld een Win Rate van 50% benodigd om break-even te kunnen spelen.

Bij een R van 0,5 moet je 67% van de trades winnen om om break-even te staan. Wanneer je opbrengsten een stuk hoger liggen dan je risico en je een R van 3,5 hebt, dan hoef je maar in 22% van de gevallen een winstgevende trade te hebben om quitte te spelen. 

Wat ben jij voor handelaar?

Ga voor jezelf na welke R en Win Rate voor jou het beste werken. Ben jij iemand die graag:

• met een lagere R werkt en daarmee een hoge Win Rate nastreeft?
• met een hogere R werkt en daarmee een lage Win Rate nastreeft?

We hebben het nu steeds over een vaste Risk Reward Rate gehad, ook wel static R genoemd, maar er bestaat ook zoiets als een dynamische R, een Evolving R.

Evolving R

Je wilt graag dat tijdens de trade, de verhouding tussen je risico en je opbrengst goed blijft. Zoals in deel 3 van Crypto Trading is aangegeven, is het belangrijk om je stop-loss niet zomaar te veranderen. Veel mensen doen dit om break-even te spelen, maar dit kan gevaarlijk zijn. 

Een evolving R kan wel interessant zijn om de verhouding tussen risico en opbrengst goed te houden. 

Wanneer je jouw stop-loss naar break-even zet, dan betekent dit niet dat je in het ergste geval een gratis trade hebt kunnen doen (break-even spelen). Je stond namelijk winst, en wanneer je stop-loss wordt geraakt dan heb je jouw eerder gemaakte winst teruggegeven aan de markt. 

Voorbeeld Evolving R

Je hebt een long trade geopend voor de prijs van €1000 met een stop-loss op €900 en je take-profit-target is €1300. Je R is in dit geval 3. De prijs begint omhoog te gaan en je ziet dat hij bij €1290 een ommekeer maakt en terug naar beneden gaat. Ondertussen is hij verder gezakt naar €1280 en jij hebt je stop-loss verplaatst naar het punt waar je break-even zou spelen. Dit punt is het bedrag waar jij voor bent ingestapt en in dit voorbeeld is dat voor de prijs van €1000.

Op dit punt kan je het zien als een nieuwe trade waarbij jouw R ineens een stuk slechter is geworden dan 3. Je mogelijke opbrengst is namelijk nog maar €1300 - €1280 = €20 en je risico is €1280 - €1000 = €180. Je nieuwe R is dus €20/€180 = 0,11. Dit betekent dat je in potentie veel meer kan verliezen dan dat je aan winst kan maken.

Het zou in dit geval verstandig kunnen zijn om jouw winst te pakken. Je riskeert namelijk om €180 terug te geven aan de markt met de potentie om €20 meer te kunnen verdienen. Dat is een risico die niet veel mensen zullen nemen. Helaas kijken weinig mensen er op deze manier na en uit hebberigheid willen ze die laatste €20 ook verdienen. Maar wat als je denkt dat de koers nog veel verder zal stijgen dan 1300 euro?

Waar zou je wel een nieuwe stop-loss kunnen zetten?

Op het moment dat je tijdens de trade jouw kansen gaat berekenen, dan bekijk je het eigenlijk als een nieuwe trade met een een nieuwe stop-loss en een nieuwe take-profit. In dit geval bereken je dus opnieuw jouw R. Dit doe je door terug te kijken naar de bewegingen die de koers heeft gemaakt sinds dat jij in de markt bent gestapt. Het verloop van de prijs zal je informatie geven over een bepaalde support of resistance.

Om terug te komen op ons voorbeeld. Stel dat de prijs sinds het aantikken van de €1280 vaak de €1250 heeft aangetikt en vanuit daar weer omhoog schoot, dan is de €1250 een potentiële supportlijn. Ergens onder dit punt kan je jouw nieuwe stop-loss plaatsen. Stel de koers schiet voorbij deze supportlijn, dan zal de prijs waarschijnlijk verder zakken en ben jij voortijdig uit de markt gestapt en heb je jouw winst veiliggesteld. 

Stel nu dat jij denkt dat de prijs toch zal stijgen naar de €1400,-, dan had je met jouw oude stop-loss een R gehad van (€1400-€1280)/(€1280-€1000) = 120/280 = 0,43. Dit is nog steeds geen hele goede R. Met jouw nieuwe stop-loss kan je echter een veel betere R en dus betere trade maken. Hiermee verandert je R naar ((€1400-€1280)/(€1280-€1250) = 120/30 = 4. Zorg er daarom dus altijd voor dat je R meebeweegt met je trade, maar hou daarbij altijd rekening met de support en resistance lijnen.

Je hebt nu over de Risk Reward Rate, Win Rate en Evolving E gelezen. Met deze tools kan je jouw risicomanagement gaan bepalen. Naast deze tools zijn er nog meer manieren om jouw handelsrisico's te beperken. Hieronder staat een lijst opgesomd en in verdere edities van onze cryptocurrency-trading-serie zullen we deze manieren uitvoerig bespreken.

Mogelijke manieren om risico's te beperken

Er zijn veel verschillende manieren waarop je jouw risico's kunt beperken. Hieronder vind je een lijst van veelgebruikte technieken:

• Diversifiëren van je portfolio
  Wanneer je aan het traden bent, dan is het belangrijk om nooit op één paard te wedden. Wanneer er iets misgaat met het desbetreffende cryptoproject, dan ben jij direct je gehele portfolio kwijt. Het is daarom belangrijk om je geld te spreiden over meerdere munten, ofwel te diversifiëren.  
• Hedging
  Je beperkt het risico van je trade door nog een andere trade te openen. Deze twee hebben een negatieve correlatie met elkaar. Wanneer de een omhoog gaat, dan beweegt de ander omlaag en vice versa. Je zou bijvoorbeeld een long trade in een altcoin kunnen openen en deze hedgen met een short trade in Bitcoin. 
• Expectancy
  Expectancy geeft je, door je Risk Reward Rate (R) naast je Win Rate te leggen, een indicatie hoeveel je voor iedere dollar aan risico mag winnen of verliezen. Voorbeeld: als je een Win Rate hebt van 50% en je wint gemiddeld €200 en verliest gemiddeld €100 dan is je expectancy €50. De helft van €200 is namelijk €100 en 50% van €100 is €50. Door deze twee van elkaar af te trekken krijg je €100 - €50 = een expectancy van €50.
• Laddering
  Laddering is een investeringstechniek waarbij je meerdere financiële producten koopt die allemaal een verschillende vervaldatum hebben. Je kan bijvoorbeeld cryptomunten aankopen en deze voor een periode van drie maanden staken en hier rendement op pakken. Daarnaast kan je ook obligaties nemen die een vervaldatum hebben van een jaar en er zijn nog genoeg andere producten te noemen die een nog langere looptijd hebben. Vaak hebben de financiële producten met een lange looptijd minder risico dan de instrumenten met een korte looptijd. Door hier variatie in aan te brengen kan je jouw risico's verspreiden.
• Stop-loss
  De stop-loss wordt gebruikt om je portfolio te beschermen wanneer je fout zit bij een trade. Het helpt je om je verliezen te minimaliseren en je winsten te maximaliseren.

Checklist om te voorkomen dat je grote verliezen maakt

1. Kan jouw Win Rate en R een aantal verliesgevende trades opvangen om nog steeds in het spel te blijven?
2. Heb je een tradingstrategie voor jezelf en volg je jouw eigen regels op?
3. Houd je een journal bij waar je analyseert hoe jouw winst- en verliesgevende trades verlopen?
4. Trade je op dit moment als een robot in plaats van bestuurd te worden door jouw emoties?
5. Heb je erover nagedacht om je risico te verlagen en de kwaliteit van de trades die je pakt te verhogen?

Slotwoord

We kunnen niet vaak genoeg benadrukken hoe belangrijk het managen van je risico's is. Het is de basis van een goede tradingstrategie en het onderscheidt echte traders van emotionele gokkers. Om goed te worden in risicomanagement is het aan te raden om een eigen trading-journal bij te houden. Je kan in deze journal vaak terugkijken welke trades het beste voor jou werkten en welke een minder goede uitwerking hadden. Aan de hand van het rapporteren en analyseren van de trades kan je jouw strategie voortdurend perfectioneren.

Heb je na het lezen van dit artikel vragen over het handelen in cryptomunten? Stel ze dan aan ons in de AllesOverCrypto Facebookgroep of op het Crypto Forum.