Blockchain: het wordt de meest revolutionaire technologie sinds het internet genoemd. Het kan ons dagelijks leven drastisch gaan veranderen. Het heeft de potentie om de status quo volledig op zijn kop te zetten en alle tussenpersonen en -instanties te vervangen. Het enige nadeel? Niemand begrijpt het nog écht goed. Gelukkig kan jij in ieder geval na het lezen van dit artikel iedereen in jip-en-janneke-taal uitleggen wat de blockchain precies is om zo ook anderen enthousiast te krijgen. Dus wat is blockchain?
De huidige vorm van geld en transacties
Om goed te begrijpen wat blockchain is en wat de voordelen zijn, is het van belang om te weten hoe geld en met name geldtransacties tegenwoordig werken. Laten we beginnen met wat cijfers. In 2009 werd in Nederland 72% van alle transacties nog in de vorm van cash gedaan. In 2016 is dit aantal gedaald naar 45%. De overige 55% van de transacties wordt digitaal gedaan en dit percentage lijkt exponentieel te stijgen. De digitale vorm van geld is dus aan een flinke opmars bezig, maar deze vorm werkt op een geheel andere manier dan cash.
We pakken er een voorbeeld van Alice en Bob bij om te zien in hoeverre dit verschilt. In dit voorbeeld geeft Alice een biljet van 5 euro aan Bob. Het is dan meteen duidelijk dat dit 5-eurobiljet niet meer in het bezit is van Alice, maar van Bob, want het biljet is fysiek van eigenaar veranderd. Bij digitale transacties is dat wel anders. Iets of iemand moet bijhouden dat Alice inderdaad 5 euro heeft overgemaakt naar Bob. Het is eigenlijk niks meer dan cijfertjes die aangepast en bijgehouden worden.
Momenteel is het zo dat alle banken dit voor ons doen. Als Alice een betaalrekening heeft bij de ING en 5 euro overmaakt naar Bob, dan zorgt de ING ervoor dat het cijfertje van Alice haar rekening met 5 omlaag gaat en het cijfertje van Bob zijn rekening met 5 omhoog. Dit houdt de ING allemaal bij in hun grootboek (in de cryptowereld wordt dit ook wel 'ledger' genoemd). Een grootboek is "de registratie in debet- en creditboekingen uit alle dagboeken op volgorde van categorie en binnen die categorie op volgorde van tijd." Of simpelweg: een enorm boekhoudwerk dat alle transacties bijhoudt die ooit (bij de desbetreffende instantie) gedaan zijn.
Als wij even 5 euro naar iemand overmaken, lijkt dit een hartstikke simpele transactie. De gemiddelde bank doet echter miljarden (!) transacties per jaar en moet deze dus allemaal bijhouden in haar grootboek. Veel hiervan wordt automatisch gedaan, maar toch zijn er alleen bij ING Nederland al ruim 12.000 medewerkers nodig om dit allemaal in goede banen te leiden. Daarnaast zijn er nog extra kosten voor de huur van gebouwen, het onderhouden van relaties, marketing et cetera. In totaal heeft dit de ING in 2016 12,5 miljard euro gekost. De bank draaide hierbij een omzet van bijna 17,5 miljard euro met een nettowinst van 5 miljard.
Deze winst komt allemaal uit de zakken van klanten en bedrijven. Als consument betalen wij bijvoorbeeld om een rekening bij de bank te mogen hebben, terwijl bedrijven ook kosten hebben zoals een klein bedrag per transactie die ze doen of bij hen gedaan wordt. In dit geval hebben we het alleen over de Nederlands versie van de ING, maar er bestaan wereldwijd nog vele duizenden andere banken waarvan sommige winsten maken waar de ING haar vingers bij aflikt. In het tweede kwartaal van 2017 maakten de grootste Amerikaanse banken bijvoorbeeld een gezamenlijke winst van 115 miljard euro (!). Waarom vertel ik deze cijfers? Omdat al deze kosten straks overbodig kunnen zijn dankzij blockchaintechnologie.
Blockchaintechnologie
Wat is blockchain dan precies?
“Blockchaintechnologie biedt een manier voor mensen of instanties die elkaar niet vertrouwen om overeenstemming te bereiken over een gemeenschappelijke digitale geschiedenis. Een gemeenschappelijke digitale geschiedenis is belangrijk, omdat digitale valuta en transacties in theorie gemakkelijk te kopiëren zijn. Blockchaintechnologie lost dit probleem op zonder dat hier een vertrouwde tussenpersoon of -instantie voor nodig is.”
Wellicht veel te abstract als je dit zo in een keer voor je kiezen krijgt. Laten we teruggaan naar het voorbeeld van Alice die 5 euro wil overmaken naar Bob. Nu wordt dat allemaal bijgehouden door de banken, omdat het een chaos zou worden als we dit zelf allemaal moesten doen en wie gaat controleren dat Alice diezelfde 5 euro niet ook aan iemand anders stiekem geeft? Het heeft jaren geduurd voordat hier een betere oplossing voor kwam dan die peperdure banken, maar met blockchaintechnologie is deze dan eindelijk gekomen.
De blockchain zorgt ervoor dat de transactie van 5 euro automatisch wordt toegevoegd aan een wereldwijd grootboek waarin álle transacties worden bijgehouden. Vervolgens wordt ook gecheckt of deze transactie valide is. Er is geen tussenpersoon meer nodig (zoals een bank) die dit allemaal bijhoudt, dit wordt allemaal automatisch gedaan door de blockchain en de computers die dit draaiende houden (miners). Maar hoe gaat dit precies in zijn werk?
Blockchaintransactie: een voorbeeld
We houden het bij hetzelfde voorbeeld, maar dit keer verstuurt Alice de 5 euro via de blockchain naar Bob. Deze 5 euro wordt online gepresenteerd als een “block” (ofwel blok). Dit block bevat alle informatie over de transactie, zoals de waarde (5 euro), de tijd dat het is verstuurd, vanaf wie het is verstuurd, naar wie het is verstuurd, et cetera. Dit block wordt vervolgens gecontroleerd door “miners”.
Miners zijn gebruikers die ervoor zorgen dat de blockchain veilig en werkbaar blijft. Dit zijn in feite computers die de gehele blockchain op de harddrive hebben staan en zo kunnen controleren of Alice inderdaad wel die 5 euro in haar bezit heeft die zij probeert te versturen. De miners die dit controleren worden willekeurig bepaald en krijgen een kleine vergoeding voor het werk dat ze leveren om de energiekosten te dekken (plus misschien een beetje extra).
Als de miners in het netwerk beslissen dat het inderdaad een valide transactie is en Alice niet stiekem geld geeft dat zij niet heeft, dan wordt het block goedgekeurd en toegevoegd aan de blockchain, waardoor Bob zijn 5 euro ontvangt. Dit block zal dan bij een volgende transactie wederom gecheckt worden, zodat Bob de 5 euro weer uit kan geven, terwijl bij Alice dit juist niet meer kan.
Als je dit begrijpt, begrijp je al meer dan 99% van de wereld en kan je op verjaardagen uitsloven dat jij daadwerkelijk begrijpt waar je in investeert. De voordelen van blockchain komen echter niet alleen tot uiting in nationale transacties, maar ook voor internationale transacties heeft de blockchain veel extra voordelen.
De snelheid van blockchain
Hoe kan het dat wanneer je een mailtje stuurt naar iemand in Afrika, dit mailtje binnen enkele seconde helemaal gratis aankomt, terwijl het een paar dagen duurt als je naar diezelfde persoon geld wilt sturen en dat je hier ook nog eens voor moet betalen? In feite doe je niet veel anders. Het is in beide gevallen een soort digitale boodschap die van de ene persoon naar de andere gaat. De reden waarom dit met emails wel kan, is omdat het gehele systeem achter alle emailclients (Gmail, Hotmail, et cetera) hetzelfde is. Ze communiceren in de basis allemaal in dezelfde taal.
Dit is bij centrale afgesloten systemen een groot nadeel. Ze communiceren allemaal in hun eigen aparte taal en hierdoor is het moeilijk is om ze op elkaar aan te laten sluiten zonder dat dit ten koste gaat van de veiligheid. Vrijwel alle bancaire systemen hebben hier last van. Momenteel wordt dit voornamelijk opgelost door een intermediair tussen deze verschillende systemen te plaatsen die voor genoeg vertrouwen en controle zorgt om transacties plaats te laten vinden. Dit zorgt er echter voor dat de huidige bankensystemen duur, langzaam en fraudegevoelig zijn.
Ook hier kan de blockchain een oplossing voor zijn. Als alles en iedereen gebruikmaakt van hetzelfde systeem, de blockchain, kan een transactie van Alice in Nederland, naar Bob in Zimbabwe, binnen enkele secondes gebeurd zijn. Blockchain stopt echter niet bij het bijhouden van een simpele transactie, maar gaat nog veel verder.
Blockchain: voorbij geld
Op dit moment is Bitcoin nog veruit de grootste en meest bekende blockchainapplicatie, maar de nummer twee (op het moment van schrijven), Ethereum, is hard op weg om die voorsprong in te halen. Ethereum is vooral bekend geworden, omdat het zich niet alleen focust op blockchain als transactiemiddel, maar ook voor het opstellen van smart contracts. Maar wat is een smart contract precies?
Smart contract
Om te beginnen, hierbij de definitie van wat een smart contract is:
Een smart contract (slim contract) is een geprogrammeerd contract waarvan de afspraken in code staan vastgelegd op de blockchain. Het contract wordt automatisch uitgevoerd zonder dat hier vertrouwen in tussenliggende partijen voor nodig is. Deze afspraken zijn altijd in te zien, maar kunnen onmogelijk meer worden aangepast.
Deze contracten worden opgesteld en geprogrammeerd door programmeurs en we hebben bij smart contracts dus niet te maken met een papieren, maar met een digitaal, uit computercode bestaand, contract. In deze code is alle informatie omtrent het contract opgenomen: tussen wie het geldig is, wanneer het moet worden uitgevoerd, wanneer deze afspraak is vastgelegd, et cetera. Om hier een beter beeld van te krijgen, kan een voorbeeld helpen.
Smart Contract voorbeeld
Het meest voor de hand liggende voorbeeld van een smart contract is een simpele weddenschap. Stel Alice en Bob gaan met elkaar de weddenschap aan over wat voor weer het morgen wordt en leggen hierbij ieder 10 euro in. Bob zegt dat het minstens 30 graden wordt, terwijl Alice zegt dat het kouder wordt. Normaal gesproken moeten Alice en Bob elkaar vertrouwen dat ze daadwerkelijk zullen betalen als ze het aan het verkeerde eind hebben.
In de situatie dat ze elkaar niet vertrouwen, kunnen ze ieder de 10 euro aan een derde partij geven en hem/haar erop vertrouwen dat het geld wordt uitgekeerd aan degene die gelijk blijkt te hebben. In beide gevallen is het dus belangrijk dat ze iets of iemand anders moeten vertrouwen buiten zichzelf. Met een smart contract hoeft dit niet. Ze kunnen het geld op de blockchain zetten en degene die gelijk heeft automatisch de 20 euro uitbetalen.
Het slimme contract voor weddenschappen kan namelijk gekoppeld worden aan andere software die de temperatuur buiten meet. Alice en Bob kunnen bijvoorbeeld besluiten dat de temperatuur die het KNMI aangeeft in De Bilt bepaalt wat de daadwerkelijke temperatuur is. De software van de KNMI communiceert vervolgens terug dat het die dag maximaal 29,6 graden is geweest, waardoor het slimme contract automatisch de 20 euro overmaakt naar de bankrekening van de winnaar van de weddenschap: Alice.
Een ander voorbeeld waar smart contracts voor gebruikt kunnen worden is bij de verkoop van boeken. Voor boeken geldt vaak dat de opbrengsten voor de verkoop van een boek worden verdeeld over de winkel, uitgever, schrijver, illustrator en belasting. Normaal gesproken is het zo dat de boekenwinkel die het boek verkoopt als eerst ál het geld ontvangt, dit bijhoudt in de boekhouding en vervolgens al het geld overmaakt naar de rest van de rechthebbenden. Hierna moeten ook deze opbrengsten weer verdeeld worden over andere partijen die recht op een aandeel hebben. Met een smart contract kan automatisch worden ingesteld dat bij de verkoop van een boek elke partij het percentage krijgt waar zij recht op heeft.
De voordelen van een smart contract op een rij
Wat hebben smart contracts als voordeel ten opzichte van normale contracten:
- Autonomie – De overeenkomst wordt alleen aangegaan door jezelf. Je hoeft niet te vertrouwen op een advocaat, bank, makelaar of ander tussenpersoon om het contract uit te laten voeren. Hierdoor is het ook onmogelijk dat een derde partij het contract kan manipuleren. Het contract wordt automatisch door het netwerk beheerd en uitgevoerd.
- Veiligheid – Het smart contract is beveiligd door cryptografie. Het is vrijwel onmogelijk om het contract te hacken.
- Vertrouwen – Het contract wordt bijgehouden in het gedeelde netwerk. Het is dus onmogelijk dat het contract kwijtraakt. Ook zijn er geen derde partijen bij betrokken die het contract willen manipuleren.
- Snelheid – Smart contracts zijn volledige geautomatiseerd. Handelingen die normaal erg veel papierwerk kosten hoeven voor een groot deel niet meer gedaan te worden en dit scheelt dus een hoop werk en tijd. Daarnaast worden smart contracts steeds verder geoptimaliseerd, waardoor het steeds minder en minder tijd gaat kosten.
- Back-up – Doordat het smart contract bij iedereen op de blockchain staat is het onmogelijk deze kwijt te raken.
- Nauwkeurigheid – Doordat een smart contract vooral machinewerk is, heb je weinig last van menselijke fouten.
- Besparingen – Smart contracts zijn een stuk goedkoper, doordat er geen tussenpartijen nodig zijn. Je hoeft bijvoorbeeld geen advocaat of notaris te betalen die het contract voor je opstelt.
Een smart contract heeft natuurlijk niet alleen maar voordelen dus het is ook belangrijk om stil te staan bij de nadelen die het met zich meebrengt.
De nadelen van een smart contract
- Aanpassen is onmogelijk – Een van de grootste voordelen van een smart contract is ook meteen het grootste nadeel. Als jij van gedachten verandert over het aangaan van een huurcontract, dan is het zeer lastig dit nog aan te passen.
- De code moet met alles rekening houden – Bij een contract zijn er altijd “mitsen en maren” aanwezig. In “normale” taal is dit al lastig op papier te krijgen, laat staan in programmeertaal. Het is dus (alsnog) erg gevoelig voor fouten.
- De derde partij verdwijnt niet volledig – Ondanks dat een derde partij niet meer nodig is, verdwijnt deze niet helemaal, maar krijgt het vooral een andere rol. Voornamelijk de vraag naar programmeurs die deze contracten op kunnen stellen zal meer stijgen en de vraag naar goede programmeurs is momenteel al sky-high.
Zoals je hebt kunnen lezen, wordt verwacht dat de blockchaintechnologie een ontzettend grote impact zal hebben op ons dagelijks leven. Het heeft de potentie om banken, notarissen, advocaten en vele andere tussenpersonen en -partijen volledig te vervangen. De laatste keer dat men zo ontzettend positief was over een technologie was in de tijd dat het internet in opkomst was en we weten hoeveel invloed dat heeft gehad en nog blijft hebben.
Investeren in de blockchaintechnologie?
Waar je bij reguliere bedrijven aandelen kunt kopen, koop je bij blockchainplatformen de coin/token ervan. Allereerst worden ze uitgegeven door middel van een ICO en vervolgens zijn ze verhandelbaar op de vele handelsplatformen zoals Bitvavo. Hieronder vind je een stappenplan hoe je zelf je eerste stappen kan zetten in de wondere wereld van crypto.
- Klik hier en maak een gratis account aan op Bitvavo
- Druk op Euro's storten
- Vul het bedrag in dat je wilt storten en vink iDEAL aan als betaalmethode (snelste manier)
- Doorloop de betaalstappen van je bank
- Binnen een paar minuten staat het geld op je Bitvavo account
- Zoek naar de coin die je wilt kopen en klik op kopen
- Koop het aantal dat je wilt
- Gelukt! Je hebt zojuist je eerste cryptocurrency gekocht!
Vind hier de complete handleiding van Bitvavo
