De wettelijke status van bitcoin (BTC) en andere cryptomunten en de regelgeving hierover varieert aanzienlijk per land en werelddeel. Terwijl sommige landen het bezit en de handel van crypto expliciet hebben toegestaan of zelfs al als wettig betaalmiddel erkennen, hebben andere landen crypto beperkt of zelfs verboden. Ook zijn er landen waar het nog onbekend is. In dit artikel lees je welke cryptowetgeving er op dit moment in Nederland, België en andere EU-landen geldt.
Crypto is in 2021 nog grotendeels ongereguleerd in de Europese Unie (EU). Wel heeft het Europees Parlement ingestemd met de uitbreiding van de vierde Europese anti-witwasrichtlijn (de Anti-Money Laundering Directive of kortweg AMLD) ter versterking van de regels tegen witwassen en financiering van terrorisme. Op 19 juni 2018 is deze vijfde Europese anti-witwasrichtlijn gepubliceerd in het EU Publicatieblad.
Met de inwerkingtreding van de vijfde Europese anti-witwasrichtlijn heeft de EU het toepassingsgebied van de vierde richtlijn uitgebreid meteen verplichting speciaal voor aanbieders van cryptodiensten. Deze verplichting geldt specifiek voor:
aanbieders die zich professioneel bezighouden met diensten voor het wisselen van virtuele valuta (zoals crypto exchanges als Binance, Bitvavo en Bitonic)
Virtuele valuta: ''Een digitale weergave van waarde die niet door een centrale bank of een overheid wordt uitgegeven of gegarandeerd, die niet noodzakelijk aan een wettelijk vastgestelde valuta is gekoppeld en die niet de juridische status van valuta of geld heeft, maar die door natuurlijke of rechtspersonen als ruilmiddel wordt aanvaard en die elektronisch kan worden overgedragen, opgeslagen en verhandeld.''
Aanbieder van een bewaarportemonnee: ''Een entiteit die diensten aanbiedt om namens haar cliënten cryptografische privésleutels te beveiligen om virtuele valuta aan te houden, op te slaan en over te dragen.''
Door deze aanbieders van cryptodiensten onder de Europese anti-witwasrichtlijn te brengen, worden zij verplicht om maatregelen te nemen ter voorkoming van witwassen en terrorismefinanciering. Hier vallen zowel preventieve maatregelen onder, als het melden van verdachte transacties met crypto. Volgens de Europese Commissie zullen deze maatregelen geen negatieve gevolgen hebben voor crypto exchanges of aanbieders van bewaarportemonnees.
Verder heeft de EU de zogeheten Europese verordening ‘Markets in Crypto-Assets’ (MiCA) geïntroduceerd. Deze verordening moet een algemeen reguleringskader gaan bieden voor de cryptomarkt. Naar verwachting zal de MiCA-verordening in 2022 in werking treden.
Wanneer de EU wet- en regelgeving opstelt, dient deze door alle EU-lidstaten te worden nageleefd en worden overgenomen in de eigen nationale regelgeving. Hieronder volgt een overzicht van alle landen die zijn aangesloten bij de EU:
Tot het moment waarop er dus (meer) EU-wetgeving tot stand is gekomen, bepalen EU-landen zelf de regels over crypto. In de volgende paragraaf wordt per land een korte samenvatting gegeven van de regels die in 2021 gelden.
Nederland
In Nederland is de nieuwe regelgeving voor cryptodiensten uit de Europese anti-witwasrichtlijn geïmplementeerd in artikel 23b van deWet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme, beter bekend als de Wwft. Op 21 mei 2020 trad deze gewijzigde wet in werking en is de zogenaamde registratieplicht voor cryptodienstverleners in Nederland in het leven geroepen.
Kort samengevat dient een cryptodienstverlener om zich te kunnen registreren bij De Nederlandsche Bank (DNB) aan te tonen dat binnen de onderneming een betrouwbare en adequate bedrijfsvoering wordt gevoerd, waaronder integere training & opleidingsplannen, compliance en audit, integriteitsrisico’s, en beleid voor klantenonderzoek. Zonder registratie is het aanbieden van cryptodiensten in of vanuit Nederland niet toegestaan. Als je wilt weten of een aanbieder van cryptodiensten is geregistreerd bij DNB, dan kun je hier het online register raadplegen. De implementatie van de Europese anti-witwasrichtlijn in de Nederlandse Wwft heeft overigens wel de nodige kritiek ontvangen, mede omdat deze strengere eisen met zich meebrengt dan de Europese richtlijn zelf.
Ondanks dat in Nederland door DNB en Autoriteit Financiële Markten wordt gewezen op de risico's van crypto, met name de sterke schommeling van de koers en het risico op fraude, bestaat in Nederland naast de anti-witwaswetgeving nog geen specifieke wetgeving voor crypto. Het bezit en de handel van crypto is dus gewoon toegestaan, maar er wordt wel op gewezen om hiermee voorzichtig te zijn. Crypto wordt ten slotte in Nederland (nog) niet als wettig betaalmiddel erkend.
België
In België is de vijfde Europese anti-witwasrichtlijn op 20 juli 2020 omgezet in het Belgische intern recht. Hierdoor wordencrypto exchanges en aanbieders van crypto bewaarportemonnees onderworpen aan de Belgische Antiwitwaswet wanneer ze in België diensten aanbieden. Om dit te mogen doen dienen deze cryptodienstverleners zich te registrerenbij de Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten (FSMA) en zijn zij verplicht om klanten te identificeren en alert te zijn op verdachte cryptotransacties. Het registratievereiste lijkt minder streng dan in Nederland.
Afgezien van de anti-witwaswetgeving bestaat er nog geen cryptowetgeving in België. Ook in België is hetbezit en de handel van crypto dus gewoon toegestaan, maar crypto wordt (nog) niet als wettig betaalmiddel erkend.
Wel heeft de FSMA gewaarschuwd voor fraude met crypto, en heeft in dit verband een (niet limitatieve) lijst opgesteld van platformen voor handel in cryptomunten waarvoor zij aanwijzingen van fraude heeft vastgesteld. Het is dus handig om deze even te checken als je gebruik wilt gaan maken van een crypto exchange of andere crypto dienst waar je nog niet bekend mee bent.
Bulgarije heeft momenteel naast de vijfde Europese anti-witwasrichtlijn geen aanvullende nationale wetgeving voor crypto opgesteld.
Bezit en handel legaal?
De Nationale Bank van Bulgarije heeft wel de risico’s benadrukt die inherent zijn aan het kopen van virtuele valuta, zoals de prijsvolatiliteit. Maar hetbezit en de handel van crypto is gewoon toegestaan.
Wettig betaalmiddel?
Crypto wordt in Bulgarije (nog) niet als wettig betaalmiddel erkend.
Cyprus
Wetgeving?
Cyprus heeft naast de vijfde Europese anti-witwasrichtlijn nog geen aanvullende nationale wetgeving voor crypto opgesteld
Bezit en handel legaal?
Hetbezit en de handel van crypto is toegestaan. De Cypriotische overheid lijkt erg open te staan voor crypto en heeft eerder zelfs een Innovation Hub opgericht met als doel bedrijven te ondersteunen die innovatieve financiële producten of diensten introduceren, zoals blockchain gerelateerde activiteiten.
Wettig betaalmiddel?
Crypto wordt in Cyprus (nog) niet als wettig betaalmiddel erkend.
Denemarken
Wetgeving?
Denemarken heeft op dit moment naast de vijfde Europese anti-witwasrichtlijn geen aanvullende nationale wetgeving voor crypto opgesteld.
Bezit en handel legaal?
De grootste bank van Denemarken heeft eerder wel gewaarschuwd voor de risico's die zijn verbonden aan crypto, maar heeft wel aangegeven dat het klanten er niet van zal weerhouden om diensten van crypto exchanges te gebruiken. Hetbezit en de handel van crypto is dus gewoon toegestaan.
Wettig betaalmiddel?
Crypto wordt in Denemarken (nog) niet als wettig betaalmiddel erkend.
Duitsland
Wetgeving?
Duitsland heeft naast de vijfde Europese anti-witwasrichtlijn geen aanvullende nationale wetgeving voor crypto opgesteld. Wel lijkt de Duitse anti-witwaswetgeving strenger dan in andere EU-landen, omdat aanbieders van cryptodiensten in Duitsland een vergunning moeten aanvragen. Verder heeft de Duitse wetgever benadrukt dat de EU-wetgeving deels overlapt met de Duitse wetgeving, wat tot juridische onduidelijkheid leidt.
Bezit en handel legaal?
De Duitse financiële regulering autoriteit (BaFin) heeft ten slotte in het bijzonder voor de risico’s van crypto gewaarschuwd, maar probeert hiermee innovatie niet te belemmeren. Hetbezit en de handel van crypto is dus gewoon toegestaan.
Wettig betaalmiddel?
Crypto wordt in Duitsland (nog) niet als wettig betaalmiddel erkend.
Estland
Wetgeving?
Estland heeft momenteel naast de vijfde Europese anti-witwasrichtlijn geen aanvullende nationale wetgeving voor crypto opgesteld. De nalevingsvoorschriften van Estland met betrekking tot de vijfde Europese anti-witwasrichtlijn zijn, net als in Duitsland, streng. Estland hanteert een vergunningsysteem voor cryptodienstverleners waarbij strikt moet worden gecontroleerd op risicovolle klanten en relaties.
Bezit en handel legaal?
Volgens de overheid van Estland is haar strenge beleid niet anti-crypto van aard, maar komt dit mede voort uit een groot witwasschandaal en rapporten over crypto-fraude in Estland. Hetbezit en de handel van crypto is dus wel gewoon toegestaan.
Wettig betaalmiddel?
Crypto wordt in Estland (nog) niet als wettig betaalmiddel erkend.
Finland
Wetgeving?
Finland heeft naast de vijfde Europese anti-witwasrichtlijn geen aanvullende nationale wetgeving voor crypto opgesteld.
Bezit en handel legaal?
De Finse overheid waarschuwt ervoor dat crypto over het algemeen als risicovol bekendstaat, maar zegt geen bescherming te bieden en wijst dus vooral op de verantwoordelijkheid van investeerders zelf. Hetbezit en de handel van crypto is dus gewoon toegestaan, maar je ben hier zelf verantwoordelijk voor.
Wettig betaalmiddel?
Crypto wordt in Finland (nog) niet als wettig betaalmiddel erkend.
Frankrijk
Wetgeving?
Frankrijk heeft momenteel naast de vijfde Europese anti-witwasrichtlijn geen aanvullende nationale wetgeving voor crypto opgesteld. Cryptodienstverleners moeten zich registreren bij de Franse financiële toezichthouder, de AMF. Ook kunnen cryptodienstverleners optionele licenties aanvragen bij de AMF voor extra extra administratieve en marketingmogelijkheden.
Bezit en handel legaal?
In Frankrijk is hetbezit en de handel van crypto toegestaan.
Wettig betaalmiddel?
Crypto wordt in Frankrijk (nog) niet als wettig betaalmiddel erkend.
Griekenland
Wetgeving?
Griekenland heeft op dit moment naast de vijfde Europese anti-witwasrichtlijn geen aanvullende nationale wetgeving voor crypto opgesteld. Wel vloeit hieruit voort dat een specifiek register is opgericht waarin alle aanbieders van digitale portemonnees en cryptocurrency-uitwisselingen bepaalde informatie moeten registreren over hun anti-witwasnalevingsbeleid en andere bedrijfsinformatie, alvorens ze een registratie krijgen om diensten te mogen aanbieden.
Bezit en handel legaal?
In Griekenland is hetbezit en de handel van crypto toegestaan.
Wettig betaalmiddel?
Crypto wordt in Griekenland (nog) niet als wettig betaalmiddel erkend.
Hongarije
Wetgeving?
Hongarije heeft naast de vijfde Europese anti-witwasrichtlijn nog geen aanvullende nationale wetgeving voor crypto opgesteld.
Bezit en handel legaal?
De Hongaarse centrale bank heeft verschillende waarschuwingen uitgevaardigd over de risico's van crypto. De overheid lijkt echter wel positief tegenover crypto te staan, nu zij aankondigde de belasting op crypto-opbrengsten met 50% te verlagen in 2022, dit als onderdeel van hun Covid-19-hulpprogramma. Hetbezit en de handel van crypto is dus gewoon toegestaan.
Wettig betaalmiddel?
Crypto wordt in Hongarije (nog) niet als wettig betaalmiddel erkend.
Ierland
Wetgeving?
Ierland heeft momenteel naast de vijfde Europese anti-witwasrichtlijn geen aanvullende nationale wetgeving voor crypto opgesteld. Op grond van deze wetgeving dienen cryptodienstverleners zich bij de Centrale bank van Ierland te registeren. Ierland verwacht wel op korte tot middellange termijn meer regelgeving op te stellen over crypto en technologie.
Bezit en handel legaal?
In Ierland is het bezit en de handel van crypto toegestaan.
Wettig betaalmiddel?
Crypto wordt in Ierland (nog) niet als wettig betaalmiddel erkend.
Italië
Wetgeving?
Italië heeft naast de vijfde Europese anti-witwasrichtlijn geen aanvullende nationale wetgeving voor crypto opgesteld. Voor cryptodienstverleners geldt op grond van deze wetgeving een registratievereiste. De Italiaanse bevoegde autoriteiten overwegen echter de invoering van vergunningen of licentievereisten voor cryptodienstverleners, net zoals in Duitsland.
Bezit en handel legaal?
In Italië is het bezit en de handel van crypto toegestaan.
Wettig betaalmiddel?
Crypto wordt in Italië (nog) niet als wettig betaalmiddel erkend.
Kroatië
Wetgeving?
Kroatië heeft momenteel naast de vijfde Europese anti-witwasrichtlijn geen aanvullende nationale wetgeving voor crypto opgesteld.
Bezit en handel legaal?
Ondanks dat het grotendeels ongereguleerd is, hebben de Kroatische autoriteiten ook gewezen op de risico's van crypto en wijzen erop dat beleggers zelf verantwoordelijk zijn. Het toezicht op crypto-transacties is niet de verantwoordelijkheid van de Kroatische overheid. Hetbezit en de handel van crypto is dus gewoon toegestaan, maar er is geen toezicht vanuit de overheid.
Wettig betaalmiddel?
Crypto wordt in Kroatië (nog) niet als wettig betaalmiddel erkend.
Letland
Wetgeving?
Letland heeft naast de vijfde Europese anti-witwasrichtlijn geen aanvullende nationale wetgeving voor crypto opgesteld.
Bezit en handel legaal?
In Letland is het bezit en de handel van crypto toegestaan.
Wettig betaalmiddel?
Crypto wordt in Letland (nog) niet als wettig betaalmiddel erkend.
Litouwen
Wetgeving?
Litouwen heeft op dit moment naast de vijfde Europese anti-witwasrichtlijn geen aanvullende nationale wetgeving voor crypto opgesteld. Aanbieders van cryptodiensten moeten in Litouwen een vergunning aanvragen om diensten te mogen aanbieden. Hierop wordt strikt gecontroleerd door de Bank van Litouwen.
Bezit en handel legaal?
In Litouwen is het bezit en de handel van crypto toegestaan.
Wettig betaalmiddel?
Crypto wordt in Litouwen (nog) niet als wettig betaalmiddel erkend.
Luxemburg
Wetgeving?
Volgens de geïmplementeerde anti-witwaswetgeving moeten cryptodienstverleners die in Luxemburg diensten aanbieden zich registreren bij de Commission de Surveillance du Secteur Financier (CSSF).
Bezit en handel legaal?
Eerder heeft de CSSF gewaarschuwd voor de risico’s van crypto, maar verder hanteert Luxemburg wel een progressieve benadering als het om crypto gaat. Hetbezit en de handel van crypto is dus gewoon toegestaan.
Wettig betaalmiddel?
Crypto wordt in Luxemburg (nog) niet als wettig betaalmiddel erkend.
Malta
Wetgeving?
In Malta is de nationale wetgeving over anti-witwas en terrorismefinanciering overeenkomstig de vijfde Europese anti-witwasrichtlijn uitgebreid, zodat cryptodienstverleners onder deze regels vallen. Verder biedt het Maltese Virtual Financial Assets ('VFA') Framework een wetgevend kader om de risico’s van crypto aan te pakken, door verschillende vereisten te stellen die witwassen moeten voorkomen en het toezicht hierop te reguleren. Dit VFA-kader gaat verder dan de eisen die de Europese richtlijn stelt.
Bezit en handel legaal?
In Malta is het bezit en de handel van crypto toegestaan.
Wettig betaalmiddel?
Crypto wordt in Malta (nog) niet als wettig betaalmiddel erkend.
Oostenrijk
Wetgeving?
Oostenrijk heeft momenteel naast de vijfde Europese anti-witwasrichtlijn geen aanvullende nationale wetgeving voor crypto opgesteld. Cryptodienstverleners die in Oostenrijk actief zijn, moeten op grond van deze wetgeving een vergunning aanvragen bij de financiële waakhond van het land, de Oostenrijkse Autoriteit voor Financiële Markten (FMA). De FMA heeft gewaarschuwd voor hoge boetes voor cryptodienstverleners die diensten aanbieden zonder vergunning.
Bezit en handel legaal?
In Oostenrijk is het bezit en de handel van crypto toegestaan.
Wettig betaalmiddel?
Crypto wordt in Oostenrijk (nog) niet als wettig betaalmiddel erkend.
Polen
Wetgeving?
Polen heeft naast de vijfde Europese anti-witwasrichtlijn geen aanvullende nationale wetgeving voor crypto opgesteld. Cryptodienstverleners moeten zich registreren om diensten te mogen aanbieden. Wanneer niet aan deze registratieplicht wordt voldaan, volgt een hoge boete.
Bezit en handel legaal?
In Polen is het bezit en de handel van crypto toegestaan.
Wettig betaalmiddel?
Crypto wordt in Polen (nog) niet als wettig betaalmiddel erkend.
Portugal
Wetgeving?
Portugal heeft momenteel naast de vijfde Europese anti-witwasrichtlijn geen aanvullende nationale wetgeving voor crypto opgesteld. Cryptodienstverleners moeten zich registreren bij de Bank van Portugal (BoP) om diensten te mogen aanbieden. Het registratieproces blijkt niet eenvoudig en omvat veel inhoudelijke informatievoorziening, waarna de BoP een deskundigheids- en betrouwbaarheidsbeoordeling geeft. Er wordt verwacht dat Portugal meer wetgeving zal invoeren met betrekking tot crypto.
Bezit en handel legaal?
In Portugal is het bezit en de handel van crypto toegestaan.
Wettig betaalmiddel?
Crypto wordt in Portugal (nog) niet als wettig betaalmiddel erkend.
Roemenië
Wetgeving?
In Roemenië werd de vijfde Europese anti-witwasrichtlijn niet volledig omgezet in de eigen nationale wetgeving. Dit heeft ertoe geleid dat het Hof van Justitie van de Europese Unie heeft geoordeeld dat Roemenië de verplichtingen uit de richtlijn niet was nagekomen. Hierna heeft Roemenië deze wetgeving alsnog omgezet in de Roemeense wetgeving, waardoor cryptodienstverleners verplicht worden om bij verdachte transacties een melding te maken bij het Roemeense bureau voor de preventie en bestrijding van witwassen van geld (OPCSB) en klantonderzoek te doen.
Bezit en handel legaal?
In Roemenië is het bezit en de handel van crypto toegestaan.
Wettig betaalmiddel?
Crypto wordt in Roemenië (nog) niet als wettig betaalmiddel erkend.
Slovenië
Wetgeving?
Slovenië heeft momenteel naast de vijfde Europese anti-witwasrichtlijn geen aanvullende nationale wetgeving voor crypto opgesteld. Slovenië hanteert een strenge aanpak, waarbij het klantenonderzoek door de cryptodienstverlener moet plaatsvinden in het bijzijn van de klant. Tevens mogen in Slovenië geen kopieën van identiteitsdocumenten worden opgeslagen. Dit is erg nadelig, omdat de meeste cryptodienstverleners hun diensten online aanbieden over de hele wereld. Overtreding van deze eis leidt tot boetes.
Bezit en handel legaal?
In Slovenië is het bezit en de handel van crypto is toegestaan, maar het wordt wel lastig gemaakt door de nationale wetgeving.
Wettig betaalmiddel?
Crypto wordt in Slovenië (nog) niet als wettig betaalmiddel erkend.
Slowakije
Wetgeving?
Slowakije heeft naast de vijfde Europese anti-witwasrichtlijn geen aanvullende nationale wetgeving voor crypto opgesteld. Cryptodienstverleners moeten een vergunning aanvragen om diensten te mogen aanbieden.
Bezit en handel legaal?
In Slowakije is het bezit en de handel van crypto is dus gewoon toegestaan.
Wettig betaalmiddel?
Crypto wordt in Slowakije (nog) niet als wettig betaalmiddel erkend.
Spanje
Wetgeving?
Spanje heeft naast de vijfde Europese anti-witwasrichtlijn geen aanvullende nationale wetgeving voor crypto opgesteld. Cryptodienstverleners moeten zich registreren bij de Uitvoerende Dienst van de Commissie voor de Preventie van Witwaspraktijken en Monetaire Delicten (SEPBLAC), de Spaanse bevoegde autoriteit voor de bestrijding van het witwassen van geld, om diensten te mogen aanbieden.
Bezit en handel legaal?
De Bank van Spanje heeft een aantal keer gewaarschuwd voor de risico's van crypto. Maar het bezit en de handel van crypto is gewoon toegestaan.
Wettig betaalmiddel?
Crypto wordt in Spanje (nog) niet als wettig betaalmiddel erkend.
Tsjechië
Wetgeving?
Tsjechië heeft een strenger wettelijk model dan de eisen die volgen uit de vijfde Europese anti-witwasrichtlijn. In Tsjechië moeten namelijk alle bedrijven die crypto kopen, verkopen, opslaan, of andere diensten verstrekken met betrekking tot dergelijke valuta's een vergunning aanvragen. Het niet voldoen aan deze eis levert een hoge boete op.
Bezit en handel legaal?
In Tsjechië is het bezit en de handel van crypto toegestaan.
Wettig betaalmiddel?
Crypto wordt in Tsjechië (nog) niet als wettig betaalmiddel erkend.
Zweden
Wetgeving?
Zweden heeft naast de vijfde Europese anti-witwasrichtlijn geen aanvullende nationale wetgeving voor crypto opgesteld. Cryptodienstverleners moeten zich registreren om diensten te mogen aanbieden. Wel zijn de eisen strenger dan de Europese richtlijn, omdat ‘aanbieders van cryptodiensten’ onder de Zweedse wet breder wordt uitgelegd.
Bezit en handel legaal?
Ook heeft de Zweedse overheid gewaarschuwd voor de risico's van crypto. Maar het bezit en de handel van crypto is gewoon toegestaan.
Wettig betaalmiddel?
Crypto wordt in Zweden (nog) niet als wettig betaalmiddel erkend.
Conclusie
De regulering van crypto in de EU staat nog in de kinderschoenen. In de EU is crypto in 2021 nog grotendeels ongereguleerd en is de regelgeving en het toezicht daarop verschillend per EU-lidstaat. Wel is de Europese anti-witwasrichtlijn uitgebreid met een verplichting speciaal voor crypto exchanges en aanbieders van crypto wallets, die door de EU-lidstaten is overgenomen in de eigen wetgeving. Hoe dit precies is vormgegeven in de nationale wetten verschilt per land. Ook bereidt de EU zich voor op verdere regulering, zoals de Europese verordening ‘Markets in Crypto-Assets’ (MiCA).
Wil jij meer weten over de regulering van crypto of over crypto in het algemeen? Word dan lid van onze AllesOverCrypto Facebookgroep of neem een kijkje op het Crypto Forum! Laat het ons ook weten als je zelf interessante ideeën hebt over een blog-onderwerp. Wie weet schrijven we de volgende keer wel voor jou. Heb je andere crypto gerelateerde vragen? Het makkelijkste is om jouw vraag op onze FAQ-pagina op te zoeken. Wat je ook kan doen, is dat je jouw vraag + AllesOverCrypto googelt.
