Al sinds de begindagen van Bitcoin hebben sceptici zich altijd afgevraagd: is Bitcoin een bubbel? Is het gewoon weer een opgeblazen en overhyped trend? Het concept van de "Bitcoin-bubbel" heeft mensen jarenlang geïntrigeerd, maar vooral sinds Bitcoin mainstream is geworden de afgelopen jaren met zijn pieken en dalen.
Die welbekende dalen hebben ertoe geleid dat veel mensen het geloof in Bitcoin al kwijt zijn geraakt, want de Bitcoin-bubbel zou volgens hen al meerdere keren zijn gebarsten. Toch staan we nu op het moment van schrijven op een BTC-waarde van bijna 20.000 dollar. Een waarde die Bitcoin alleen heel kort in 2017 wist aan te tikken. We zitten dus bijna op de zogenaamde "All-time high". Alles lijkt er nu op dat de bubbel nog niet gebarsten is.
Maar is Bitcoin überhaupt wel een bubbel? Om deze vraag te kunnen beantwoorden is het handig eerst een goed begrip te hebben van wat een bubbel precies is. Ook is het antwoord op deze vraag nooit zwart-wit, er zullen argumenten voor-en tegen zijn. Het is wel een heel interessant onderwerp, en voor jou als crypto-fanaat ook een heel belangrijk onderwerp. Dus lees mee!
Bekijk snel
Om meteen een goede impressie van een marktbubbel te krijgen kan je eerst het onderstaande filmpje bekijken over de tulpenmanie. Dit is volgens velen de eerste echte bubbel in de geschiedenis van de economie, die toevallig ook nog eens plaatsvond in Nederland! In 2017 werd Bitcoin veel vergeleken met wat tulpen waren in 1600. Het is daarom ook wel een interessant filmpje om te bekijken en je bent weer een geschiedenisles over ons mooie kikkerlandje rijker.
Wat is een bubbel?
Een bubbel is een financiële term voor het fenomeen waarbij de koers van een "asset" in hele korte tijd explodeert naar hoge hoogtes die niemand ooit had kunnen bedenken. Hierdoor ontstaat over het algemeen ook veel media-aandacht voor desbetreffende asset, met als gevolg dat zelfs je gemiddelde schoenmaker wilt investeren. (Niks tegen schoenmakers overigens, dit is ooit een mooie uitspraak van m'n pa geweest!)
Al zulke nieuwe investeerders drijven de prijs nog verder op, waardoor er een werkelijke gekte rondom dit asset ontstaat en inmiddels is de vraag niet of je miljonair wordt, maar over hoelang?
Totdat de bubbel barst.
Het begint vaak met een scherpe prijsdaling, waarna de opportunisten een goed inkoopmoment zien en de prijs weer lichtelijk omhoog drijven en de gemiddelde investeerder nog al het vertrouwen heeft. Totdat de prijs opeens weer daalt en paniekverkopen de overhand nemen. Inmiddels wilt de schoenmaker er ook weer uitstappen, want hij is de helft van zijn geld kwijt en kan dit zich niet veroorloven. En als dit asset bijna waardeloos is durven zelfs de opportunisten het niet meer aan, de bubbel is officieel geknapt.
Een bubbel is pas een bubbel als deze enorme prijsdaling permanent is. Als de asset weer weet te stijgen, (in dit geval Bitcoin) dan is er helemaal geen bubbel geknapt. Dat hoeft echter niet te betekenen dat het geen bubbel is, het zou zomaar kunnen dat de bubbel over 10 jaar pas barst.
Heel makkelijk is het dus niet te bepalen wat een bubbel precies is, een asset kan namelijk gewoon weer stijgen naar oude prijsniveaus terwijl iedereen dacht dat de bubbel geknapt was. Ook daarom zal het antwoord op: "Is Bitcoin een bubbel?" niet heel makkelijk zijn. Een enorme daling kan namelijk ook onderdeel van de marktcyclus zijn, meer daarover lees je hieronder!
Marktcycli
Waar het onderscheid gemaakt wordt tussen een bubbel en een marktcyclus is het feit dat een geknapte bubbel nooit meer in de buurt komt van zijn oude prijsniveaus. Maar eigenlijk ondergaat de prijs van elk financieel instrument (aandelen, obligaties, futures etc.) een marktcyclus met een "bubbel-fase". Deze fase is namelijk onderdeel van een normale marktcyclus.
Heel ingewikkeld allemaal, maar veel mensen zien het verschil niet tussen een werkelijke bubbel en een fase in de marktcyclus. Om het allemaal wat te verduidelijken is het handig als ik eerst uitleg wat zo'n marktcyclus nou is, zodat je daarna duidelijk het verschil kunt zien.
Een marktcyclus is een zichzelf herhalend proces van prijsstijgingen gevolgd door prijsdalingen van een product. Deze cyclus heeft bij het overgrote gedeelte van de financiële instrumenten een heel vergelijkbaar verloop. Het plaatje hieronder laat dit verloop heel goed zien en geeft meteen al een hint voor waarom deze marktcycli zo verlopen.
Zoals je ziet is het verloop van zo'n cyclus eigenlijk precies hetzelfde als die van een bubbel, alleen is de daling niet permanent en volgt er weer een stijging - het begin van een nieuwe cyclus -. Waarom verloopt een marktcyclus zo? Dat is de schuld van hoe de natuur onze hersens heeft geprogrammeerd!
Er zijn slechts twee termen nodig om de sterke stijgingen en sterke dalingen te verklaren: FOMO en paniekverkopen.
Wanneer mensen zien dat andere mensen veel geld maken met bijvoorbeeld Bitcoin komt vaak het FOMO-gevoel opzetten. FOMO staat voor "fear of missing out", wat betekent dat mensen dus het gevoel krijgen dat ze een grote kans missen. Dat kan echt niet en dus besluiten ze meteen groots in te kopen zonder ook maar een beetje de potentiële risico's te bekijken. Dit zorgt voor enorme prijsstijgingen zoals je ziet in het begin van bovenstaand plaatje.
Dit komt allemaal ook deels doordat mensen kuddedieren zijn en dus graag het gedrag van anderen kopiëren. Ook sporen we graag anderen aan om ons na te doen als we denken dat we het heel goed doen - in dit geval, anderen aansporen om ook Bitcoin te kopen -, dit brengt ons tot de euforische fase van de marktcyclus waarin iedereen zich rijk rekent.
De ervaren rotten in de financiële wereld weten allang dat als iets te mooi klinkt om waar te zijn, het meestal ook zo is. Dit zijn precies de mensen die verkopen als iedereen zichzelf al rijk rekent, en terecht. Deze verkopen zorgen voor dalingen en daar kan het menselijk brein over het algemeen heel lastig mee omgaan. Vanaf nu neemt de paniek over in de markt en probeert iedereen zijn laatste centje nog te redden van de aanstaande ondergang. Omdat iedereen verkoopt daalt de prijs nu zo ver dat we weer onderaan de grafiek in het plaatje aankomen. De meeste mensen hebben alles al verkocht en de resterenden zijn nieteens meer geïnteresseerd om te verkopen.
Dit is het punt waarop de ervaren rotten weer hun slaag slaan en inkopen, omdat het risico nu laag is en de mogelijke rewards hoog. Vanaf hier start de cyclus opnieuw.
Dit betekent trouwens niet dat wanneer jij een asset heel lang vasthoudt, jij er geen winst mee kan maken. Er is buiten de marktcycli om vaak ook nog een lange-termijn trend te vinden in de prijs. Zo is Bitcoin inmiddels al 4 marktcycli ondergaan, met elke keer hogere pieken.
Nu zie je dus dat er eigenlijk altijd een bubbel knapt, alleen noemen we het pas een bubbel als de prijs nooit meer terugkomt. Er zijn er zeker wel wat bubbels geweest in de geschiedenis van de mensheid, en als je benieuwd bent, heb ik er zomaar een paar voor je opgesomd hieronder. Anders kan je ook alvast verder scrollen naar het gedeelte waar het echt om gaat: De Bitcoin-bubbel.
Voorbeelden van bubbels
De tulpenmanie
De tulpenmanie vond plaats in Nederland in de jaren 1630 en het is tevens de eerste vastgelegde economische bubbel. De prijzen van tulpen stegen in een periode van 4 maanden tot wel het twintigvoudige van de originele prijs, sommige tulpen waren destijds zelfs meer waard dan huizen! In mei 1937 kwam hier een eind aan met een daling van zo'n 99%.
De South Sea bubbel
De South Sea Company was een Britse investeringsmaatschappij die zich richtte op het opkopen van staatsschulden en handel met Spaanse koloniën in Zuid-Amerika. Het bedrijf werd in 1711 opgericht en de hype bereikte zijn hoogtepunt in 1720 toen er voor 2.000.000 pond aan aandelen op de markt kwam met een koers van 300. In de maanden erna stortte de koers helemaal in elkaar met als gevolg een ernstige economische crisis.
Great Depression
Eind jaren 20 leek alles op rolletjes te lopen in Amerika, er werd enorm geïnvesteerd in de aandelenmarkt en de Dow Jones bereikte zelfs een hoogtepunt van 381.2 punten in september 1930. 2 maanden later was deze waarde al 50% gedaald en dat ging lang door tot er in 1932 het gemiddelde aandeel zo'n 90% in waarde was gedaald. Het gevolg hiervan was "the Great Depression", een lange, sterke economische recessie die Amerika jarenlang onder de duim hield.
De Bitcoin-bubbel
Nu we de nodige kennis hebben opgedaan over wat een bubbel is en marktcycli, is het tijd om deze kennis toe te passen op Bitcoin. Zoals ik eerder al zei zal het antwoord nooit zwart-wit zijn, het blijft een subjectief vraagstuk en er zullen altijd mensen zijn die het tegendeel roepen. Een glazen bol hebben we helaas ook niet, dus alleen de toekomst kan het ons leren.
Laten we eerst het prijsverloop van Bitcoin hieronder bekijken:
Vergelijk nou even dit plaatje met het plaatje onder het kopje "Marktcycli". Als je goed kijkt zie je een soortgelijk verloop. Begin 2018 werd het hoogtepunt bereikt en daarna stortte de koers in elkaar. Dit is ook het punt waarop het meest geroepen werd dat de Bitcoin-bubbel geknapt was, maar bijna 3 jaar later zitten we bijna weer op diezelfde piek.
Hiermee is de stelling: "Bitcoin is een bubbel" nog zeker niet ontkracht. Er zijn argumenten voor en tegen die ik hieronder toelicht. In de conclusie geef ik er ook nog mijn eigen mening over, maar het belangrijkste is dat jij hierna een goede basis hebt om jouw eigen mening te vormen en op basis daarvan bijvoorbeeld je portfolio inricht.
VOOR
Het voornaamste argument wat je zou kunnen gebruiken als je denkt dat Bitcoin inderdaad een bubbel is, is dat de bubbel nog niet geknapt is en dat het ergste nog moet komen. Niemand weet namelijk of dit waar is of niet. Het zou zomaar zo kunnen zijn dat na de volgende marktcyclus de waarde van Bitcoin wel doorzakt naar €0,00.
Er zijn ook mensen die zeggen dat het toch nooit het traditionele geld over gaat nemen en dat het weinig andere use-cases heeft. Als Bitcoin toch nergens nuttig voor is, dan is het op den duur ook waardeloos, toch?
Allerlaatst is er natuurlijk ook gewoon de mogelijkheid dat de waarde die het nu heeft, gecreëerd is door mensen die van plan zijn er geld op te verdienen, maar niet door mensen die er een toekomst in zien. Als dat het geval is, zou dat ook zeker kunnen duiden op een bubbel.
TEGEN
Het stuk over marktcycli biedt hier ondergrond voor een sterk eerste argument, Bitcoin is geen bubbel, maar Bitcoin ondergaat net als alle andere financiële instrumenten een marktcyclus. Bitcoin is relatief nog heel nieuw. Om even een vergelijking te trekken kan je een kijkje nemen naar de grafiek van de zogenaamde "Dotcom bubble" hieronder, destijds ook een hele nieuwe investering met grote verwachtingen.
Revolutionaire, nieuwe investeringen vertonen wel vaker hele sterke cyclische bewegingen als het gaat om de prijs. Microsoft, Apple en Amazon waren ook bedrijven die onderdeel maakten van deze Dotcom bubble, maar inmiddels zijn dit de drie grootste bedrijven ter wereld. Er werd begin 2000 echter ook geroepen dat dit een bubbel was, maar niks is minder waar. Hetzelfde kan zomaar gelden voor Bitcoin.
Verder zijn de ontwikkelingen rondom Bitcoin tot nu toe heel positief, telkens meer bedrijven accepteren Bitcoin als betaling en het wordt sinds kort zelfs aangeboden door het grote Paypal. Veel mensen gebruiken liever Bitcoin dan het traditionele geld, omdat zij nu zelf de baas zijn over hun geld in plaats van de bank die het geld beheert. Bitcoin creëert dus waarde voor een heleboel mensen en zolang het dat blijft doen zal de waarde nooit naar €0,00 gaan.
Conclusie
Als je verschillende mensen zou vragen “is Bitcoin een bubbel?”, Zou je waarschijnlijk constant verschillende antwoorden krijgen. Sommige mensen zouden je verzekeren dat Bitcoin verre van zelfs maar lijkt op zoiets als een financiële zeepbel, terwijl anderen zouden zweren dat de "Bitcoin-bubbel burst" al lang geleden heeft plaatsgevonden.
Als de cryptomunt in kwestie een bubbel is, wanneer zal de Bitcoin-bubbel dan barsten? Het antwoord is vrij eenvoudig - zodra het niet langer nuttig is voor de algemene bevolking of de bedrijven. Er is een gouden regel in de cryptocurrency-wereld die zegt dat crypto blijft groeien en bestaan zolang het een daadwerkelijk, toepasselijk gebruik heeft. En als het op Bitcoin aankomt, lijkt het er niet op dat het binnenkort zijn gebruik zal verliezen.
Op de vraag "Is Bitcoin een bubbel?", Kan waarschijnlijk niemand een solide, concreet antwoord geven, maar ik denk dat Bitcoin geen bubbel is. Hoewel er in de loop van de geschiedenis veel vergelijkbare situaties zijn geweest (de financiële crisis van 2008, het uiteenspatten van de Mississippi-zeepbel, enz.), is Bitcoin een beetje anders dan alle anderen. Het feit dat deze cryptocurrency gedecentraliseerd is, heeft natuurlijk zijn nadelen, maar aan het eind van de dag is het waarschijnlijk ook zijn grootste kracht. Dus is Bitcoin een bubbel? Alleen de tijd zal het kunnen zeggen. Zelfs als dat het geval is, dan moeten we hem nog maar zien barsten.
