Wat is het psychologisch effect van een koersdaling? - met focus op social media en het nieuws

In dit artikel wordt uitgelegd wat de psychologische effecten zijn van een koersdaling. In het specifiek worden de versterkende rollen van social media en nieuws uitgelicht. Wanneer jij weet wat een koersdaling doet met de psyche van de mens, kan jij hier je voordeel uithalen!

Er zijn verschillende methodes om in te schatten of de koers van Bitcoin (BTC) of overige crypto gaat stijgen of dalen. Zo kan je technische of fundamentele analyses uitvoeren op je cryptocurrency om de verwachtte koers te bepalen. Naast deze twee bekendere vormen van analyseren bestaat er ook nog de iets minder bekende en jongere broertje: sentimentele analyse.

Hierbij staat het gevoel van de investeerder centraal. Dit gevoel wordt mede bepaald door de koersprijs maar wordt ook gevoed door externe factoren zoals het nieuws en meningen van anderen. Het jongste broertje van de verschillende analysemethoden wordt vandaag onder de loep genomen met daarin centraal het psychologisch effect van een koersdaling.

In deze blog krijg je antwoord op de vraag: 'Wat zijn de psychologische effecten van een koersdaling?'. Hierin is ook een belangrijke rol weggelegd voor social media en het nieuws. Maar eerst gaan we kijken naar het huidige marktsentiment.

Bekijk snel

Wat is het huidig marktsentiment?

​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​Het afgelopen jaar (2021)

​​​​​​​​​Het afgelopen jaar is een geweldige tijd geweest voor de cryptowereld. Verlies maken leek onmogelijk en rendementen van honderden procenten leken voor het oprapen. Het sentiment onder de investeerders bereikte zijn hoogtepunt en de euforie sloeg toe.

De cryptokenners en investeerders schoten als paddenstoelen uit de grond. Hoe anders is dit de afgelopen maand mei? De gebeurtenissen uit 2017 lijken zich te herhalen. Maar wat voor gevolgen heeft dit voor de koers van de verschillende cryptocurrency? En wat is het gevolg voor het sentiment op de beurs?

Er zijn rake klappen gevallen en brandende vraag is nu, blijven we in de hoek waar de klappen vallen? Of herpakken de crypto zich en klappen ze de koers weer omhoog als een stier?

Op het moment van schrijven schommelt de waarde van één BTC rond de €29.000 terwijl de waarde in april 2021 nog boven de €50.000 noteerde. De prijs van één Bitcoin is dus bijna gehalveerd in mei ten opzichte van april. In deze vrije val delen ook alle altcoins in de malaise mee.

An sich is er niks vreemds aan dat er tijdens een sterke bull market een aantal sterke correcties plaatsvinden van wel 20 tot 30%. Dit gebeurde tevens ook tijdens de bull run in 2017 en in 2013. Als je dit als investeerder niet weet dan is zo’n rit naar beneden beangstigend. Het is lastig om te bepalen of dit slechts correcties zijn of er sprake is van een crash.

Wat is het huidige marktsentiment?

Op 11 juni 2021 heerst er een negatief sentiment op de cryptomarkt, zoals je kan zien in onderstaande afbeelding. Op de afbeelding staat de Fear & Greed Index. De link leidt je naar een website waar een tool te zien is. Via verschillende variabelen wordt het algemene marktsegment gemeten. Voorbeelden van deze variabelen zijn social media, onderzoek en marktvolume. 

Image

 

Het negatief sentiment resulteert in angst onder de beleggers. Het gevolg kan zijn dat er een negatieve trend ontstaat. Dit kan ook het gedrag veranderen van de beleggers. De angst en koersdalingen kunnen als gevolg hebben dat het stresshormoon vrij wordt gemaakt. En iedereen weet dat stress en angst slechte raadgevers zijn. 

Belangrijk is nu of het negatieve sentiment aanhoudt . Tegenwoordig bespreek je zelfs met de lokale bakker of met die irritante dronken oom op verjaardagsfeesten over crypto. Zelfs Paris Hilton gaf advies op het gebied van crypto. Als iedereen in je omgeving een mening over crypto heeft en verteld dat je zonder enige moeite schitterende rendementen behaalt kan dit een signaal zijn dat een hype ten einde loopt. Dit betekent dus niet dat de bull run daadwerkelijk over is.

Wat de mogelijke oorzaken zijn van de correcties en het psychologisch effect hierachter worden nu uitgelegd. Een meer uitgebreide blog over waarom koersen dalen vind je hier.

Wat zijn oorzaken van deze sterke dalingen?

1.      Er kwam slecht nieuws (FUD).
2.      De rol van social media.

Slecht nieuws
In mei 2021 bracht de de Chinese Staatsraad een samenvatting uit van de plannen van de Chinese overheid omtrent mining en handel in Bitcoin. Hierin stond dat de Chinese overheid het minin en handel in Bitcoin een halt wilt toeroepen. 

Dit nieuwsbericht leidde een halve dag later in een daling van de Bitcoin koers van ruim 10%. Maar niet alleen Bitcoin moest het ontgelden, ook de altcoins ondervonden een daling van de koers. Dit is niet de eerste keer dat China eenzelfde soort nieuwsbericht naar buiten bracht. 

Naast het slechte bericht uit China waren er de laatste tijd nog meer voorbeelden van negatieve nieuwsberichten. Een vergelijkbaar bericht kwam een maand eerder uit Turkije waar de Turkse Centrale Bank het verbood om cryptovaluta als betaalmiddel te gebruiken. De beweegredenen voor het verbod zijn de risico’s die gekoppeld zijn aan de transacties en het beschermen van de nationale Lira.

Social media             
Elon Musk duwde de prijs van Bitcoin omhoog in februari 2021 door te melden dat Tesla voor 1,5 miljard euro aan Bitcoin had aangeschaft en dat het mogelijk is voor klanten om te betalen met Bitcoin. Vervolgens gebeurt het tegenovergestelde.  In de tweet vertelde de ‘Dogefather’ dat Tesla niet langer Bitcoin accepteert als betaalmiddel. De reden hiervoor is dat minen van Bitcoin te vervuilend is voor het milieu volgens Musk. Dit resulteerde in een price drop van Bitcoin.

Wat zijn de psychologische gevolgen voor investeerders na deze sterke daling?           

Waardoor reageert de cryptomarkt zo hevig op deze nieuwsberichten en social media content? Laten we eerst verschillende soorten investeerders onderscheiden binnen de cryptowereld. Er is tot op heden een relatief kleine diversiteit aan beleggers binnen de cryptowereld vergeleken met traditionele de beleggerswereld.

De verschillende type beleggers die uitgelegd worden zijn de early adopters, institutionele investeerders en de luie beleggers. Vervolgens wordt de marktcyclus behandeld en tot slot wordt uitgelegd wat de psychologische gevolgen van een koersdaling zijn.

Welke type beleggers zijn er?              

Je hebt de early adopters, deze investeerders zijn vroeg ingestapt en kennen de klappen van de zweep. De grote prijsschommelingen zijn niks nieuws en de early adopters raken hiervan niet onder de indruk. Deze investeerders zijn doorgaans standvastig met een sterk geloof in het product, ze zijn tenslotte niet voor niets als een van de eerste ingestapt.

De laatste jaren is er een toestroom van institutioneel geld. Dit betekent dat er beleggingsfondsen, investeringsmaatschappijen en banken de markt betreden maar ook toonaangevende bedrijven zoals PayPal en Google.

Dit is een verandering ten opzichte van de bull run in 2017 waar de stijging vooral werd veroorzaakt door particuliere beleggers. Deze nieuwe toetreders hebben een sterk kapitaal wat de prijs van cryptocurrency verder omhoog drijft.  

Tot slot zijn er luie beleggers. Dit zijn beleggers die snel een graantje mee willen pikken van het succes van de stijgende cryptocurrency. Zij stappen in op aanraden van iemand uit hun sociale kring in een stijgende koers. Hier is sprake van het ‘FOMO-fenomeen’.

De angst om de boot te missen neemt het over van het rationale denken en er wordt blind ingestapt. Deze beleggers hebben weinig tot geen analyse uitgevoerd en voelen weinig met het product waardoor hun kennis van deze nieuwe wereld beperkt is. Er is te weinig kennis van de technologische ontwikkelingen, BTC-prijs geschiedenis en een beleggingsstrategie is hun onbekend

Weinig beleggers diversiteit.      

Een gevolg van deze kleine diversiteit aan beleggers is dat de kans dat zij dezelfde beleggingsstrategie hanteren vergroot. De beleggers in de cryptomarkt hebben de neiging om een grote groep te volgen en dus ook dezelfde beslissingsstrategie te hanteren. Dit vergoot de volatiliteit binnen de cryptomarkt. Wanneer angst regeert wordt de belegginsstrategie vergeten. Potentiële winsten verdampen en verlies wordt genomen.

Wat is de marktcyclus?

Een marktcyclus zijn bewegingen binnen de markt met psychologische oorzaken. De verschillende beweegredenen binnen de cyclus zijn te zien in de volgende afbeelding. De opwaartse beweging wordt vooral gedreven door enthousiasme, FOMO en het volgen van andere investeerders. 

Hebzucht en geloof spelen hierin een belangrijke rol. Rationeel denken verandert in irrationeel denken. Een overmoedigheid-bias ontstaat, dat betekent dat je teveel vertrouwen hebt in de keuzes die je hebt gemaakt. Risico’s  worden uit het oog verloren en verlies maken lijkt in deze fase onmogelijk.

Als vervolgens de prijzen gaan dalen maakt hebzucht plaats voor angst, ontkenning en paniek. Bovendien krijgt het ego een knal omdat de flinke daling laat zien dat je inschattingsvermogen toch niet zo goed was als jijzelf dacht.

Image

 

Wat zijn de psychologische effecten van een koersdaling?         

Het ontbreekt in de cryptowereld aan objectieve informatie en dit resulteert in onzekerheid. Er zijn geen jaarverslagen beschikbaar zoals dit wel het geval is op de aandelenbeurs. Bij de cryptowereld wordt de waarde bepaald door vraag en aanbod, potentie, het development team, speculaties, social meida en nieuwsberichten.

Bovendien zitten veel projecten nog in de startfase waar ideeën volop ontwikkeld worden. Slecht of goed nieuws kan dus veel met de waarde van een koers doen, laat staan een mening van een zeer invloedrijkpersoon verwikkeld in een tweet.

Dit kan de koers tientallen procenten doen stijgen maar net zo makkelijk als een baksteen laten vallen. Onder andere de early adopters zijn hier minder van onder de indruk.  Maar de onwetende belegger ontwikkelt angst wat kan resulteren in een golf van verkooporders. Hier wordt het kaf van het koren gescheiden. Een ander voorbeeld is het Chinese nieuwsbericht eerder benoemd in dit artikel, een soortgelijk bericht kwam ook uit in 2017 en 2013.

Wat is cognitieve dissonantie?

Cognitieve dissonantie is een onplezierig gevoel wat ontstaat bij het maken van keuzes. Niemand houdt ervan om de verkeerde keuze te maken. En zeker niet wanneer er geld op het spel staat. Bijvoorbeeld wanneer jij een cryptocurrency aanschaft zal jij jezelf overtuigen dat dit de goede keus is. Je wilt tenslotte het goede gevoel behouden en geen spijt krijgen van je aankoop. Je past je houding, gedrag of je gedachte aan , om het slechte gevoel te mijden.

Je gaat opzoek naar berichten en geluiden om het goede gevoel te bevestigen. Om het slechte gevoel te ontwijken na aankoop doen beleggers aan kuddegedrag en zoeken ze naar bevestiging. Want als de rest ‘t doet dan moet het wel goed zijn toch?

Als we de negatieve tweet van Elon Musk erbij pakken zien we dit ook gebeuren. Eén negatieve tweet van een persoon met veel aanzien in de beleggerswereld met als resultaat een hele hoop mensen die hun crypto van de hand willen doen.

Het lijkt of al deze beleggers blind vertrouwen hebben in Musk en zonder lange bedenktijd bereid zijn hun crypto te verkopen. Dit komt door de eerder benoemde ontbrekende kennis en ervarenheid van beleggers.

Wat is de invloed van social media op de koers?     

Kuddegedrag is een voedzame bodem voor het ontstaan van hypes. De cryptowereld is hier een voorbeeld van maar denk ook aan de internetbubbel of de huizenmarktbubbel. Internet en social media versterken het kuddegedrag door middel van het enorme bereik, zeker van invloedrijke personen met miljoenen volgers.

Een tweet met maximaal 280 woorden kan de gehele cryptowereld doen schudden op zijn grondvesten. Zo heeft meneer Musk de markt al meerdere keren beïnvloed in zowel positieve als negatieve zin. De vraag die hieruit voortvloeit is waarom zou hij dit doen?

De reden dat hij de koers omhoog probeert te stuwen lijkt simpel, meer winst voor Elon. Maar waarom zou Musk willen dat zijn investeringen minder waard worden? Om vervolgens weer goedkoper in te kopen? Elon Musk kent als geen ander de marktwerking, hij weet als hij zich negatief uitlaat dat een grote kudde zijn ‘advies’ volgt waardoor de koers daalt.

Als de investeerders in paniek raken steekt dit andere investeerders weer aan het gedrag  van beleggers voorspelbaar wordt. Juist hier liggen kansen voor investeerders die hun hoofd koel houden en juist het tegenovergestelde doen van de kudde.

Investeer wanneer niemand durft. Laat je niet aftroeven door whales. Maar onthoud als jij koopt dan verkoopt een ander maar met welke reden? Genoeg winst? Geen vertrouwen meer? Achter de aankoop en verkoop van deze transactie zit een motivatie, een gedachtegang.

We gaan opzoek naar bevestiging.   

Social media is ook een plek waar de beleggers naar bevestiging zoeken (sociaal bewijs), zeker met aanwezige algoritmes op de social media word jij gekoppeld aan gelijkgestemde. Een gevaar hiervan is dat er een tunnelvisie ontstaat omdat je louter opzoek bent naar bevestiging.

De positieve aspecten springen eruit maar de negatieve kanten van de belegging worden genegeerd. De juiste en vooral diverse informatiebronnen helpen om tunnelvisie te voorkomen. Dit fenomeen wordt ‘confirmation bias’ genoemd.

Wat is ankerheuristiek?

Een ander psychologisch effect wat ontstaat is ankerheuristiek. De investeerder hecht hoge waarde aan de oude prijs van een cryptocurrency maar vergeet compleet te kijken waarom de koers een daling heeft ingezet.

De cryptocurrency kan met een ‘korting’ gekocht worden want deze currency heeft recent gloriedagen gekend en de waarde wordt op basis van de oude prijs bepaald. Heel belangrijk bij een daling zijn het in acht nemen van de economische oorzaken.

Een ander gevaar van social media is herhalende en eenvoudige informatie, dit blijft beter in je geheugen hangen dan ingewikkelde whitepapers. Daarnaast wordt het zoeken naar bevestiging versterkt op bepaalde fora, communities en Facebookgroepen.

Conclusie

Social media en nieuwskanalen versterken de angst en onzekerheid onder de beleggers met in het specifiek de onervaren en onwetende beleggers. Deze groep is gevoeliger voor berichtgevingen dan andere beleggers zoals de early adopters. Mediaplatforums vergroten het kuddegedrag en het irrationeel denken van de beleggers tijdens een koersdaling. Hieruit vloeien een aantal psychologische gevolgen:

-        Tunnelvisie

-        Kuddegedrag

-        Sociaal bewijs

-        Dezelfde beslismomenten

-        Paniekverkopen & groeiende onzekerheid

-        Confirmation bias

-        Ankerheuristiek

Een cocktail van deze gevolgen resulteert in een hoge volatiliteit binnen de cryptomarkt. Als het negatief sentiment aanhoudt kan de daling doorzetten en eindigen in een bear market. Opvallend is dat na zo’n correctie vaak grote aantallen Bitcoin worden aangeschaft door de zogeheten whales, early adopters en andere partijen wat de prijs weer een kleine boost omhoog geeft. Het kan tegen je logica ingaan om te investeren in een dalende trend. Maar geld verdienen lukt waar andere paniekeren. Als het gros van de mensen verkoopt dan liggen er daar mogelijkheden voor de kalme belegger.

Ik hoop dat je iets hebt bijgeleerd van deze blog. Heb jij nog vragen over deze blog of heb je misschien vragen over een ander onderwerp? Laat het weten op onze AllesOverCrypto Facebook! Start gerust zelf een discussie of draag een onderwerp aan en wie weet schrijven we de volgende blog voor jou!